Ед-а--орц-я п----ни -а-то-- с кетчуп.
Е___ п_____ п______ к______ с к______
Е-н- п-р-и- п-р-е-и к-р-о-и с к-т-у-.
-------------------------------------
Една порция пържени картофи с кетчуп. 0 E-na--or-si-- py-z-en----r-o-i s ----hu-.E___ p_______ p_______ k______ s k_______E-n- p-r-s-y- p-r-h-n- k-r-o-i s k-t-h-p------------------------------------------Edna portsiya pyrzheni kartofi s ketchup.
И---е по-ц-----м-йо----.
И д__ п_____ с м________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 I -ve-p----i--s---yon--a.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И тр- пор--и-п-чен- ------ч-и --г---ица.
И т__ п_____ п_____ н________ с г_______
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 I t-i-po-t-ii-pe-hen- na-e-ich-- s g--ch--sa.I t__ p______ p______ n_________ s g_________I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И---е ------ча-е-ч-сън?
И В__ л_ о______ ч_____
И В-е л- о-и-а-е ч-с-н-
-----------------------
И Вие ли обичате чесън? 0 I -ie-li---i-h-te-c-e-y-?I V__ l_ o_______ c______I V-e l- o-i-h-t- c-e-y-?-------------------------I Vie li obichate chesyn?
И -ие-ли о-ича-е -еща?
И В__ л_ о______ л____
И В-е л- о-и-а-е л-щ-?
----------------------
И Вие ли обичате леща? 0 I---e----obi-ha-e -esh--a?I V__ l_ o_______ l_______I V-e l- o-i-h-t- l-s-c-a---------------------------I Vie li obichate leshcha?
И ти-л--о-и-аш -оркови?
И т_ л_ о_____ м_______
И т- л- о-и-а- м-р-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш моркови? 0 I -i--i -bich-s--mo--o-i?I t_ l_ o_______ m_______I t- l- o-i-h-s- m-r-o-i--------------------------I ti li obichash morkovi?
И -- -- о-ича- б-ок-ли?
И т_ л_ о_____ б_______
И т- л- о-и-а- б-о-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш броколи? 0 I--i -i -bi-ha-- -r--o-i?I t_ l_ o_______ b_______I t- l- o-i-h-s- b-o-o-i--------------------------I ti li obichash brokoli?
И--- ---о--ч-ш-пи--р?
И т_ л_ о_____ п_____
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I--i ----b--h-sh-p-pe-?I t_ l_ o_______ p_____I t- l- o-i-h-s- p-p-r------------------------I ti li obichash piper?
Die meeste van die wêreld se spreektale is toontale.
In toontale is die toonhoogte kritiek.
Dit bepaal wat die woorde of lettergrepe beteken.
Die toon behoort dus volledig aan die woord.
Die meeste van Asië se spreektale is toontale.
Voorbeelde is Chinees, Thai en Viëtnamees.
Daar is ook verskeie toontale in Afrika.
Baie van Amerika se inheemse tale is ook toontale.
Indo-Europese tale bevat meestal slegs toonelemente.
Dit geld byvoorbeeld vir Sweeds en Serwies.
Die getal toonhoogtes verskil in individuele tale.
In Chinees kan vier verskillende tone onderskei word.
Daardeur kan die lettergreep
ma
vier betekenisse hê.
Hulle is
ma
,
hennep
,
perd
en
te kere gaan
.
Dis interessant dat toontale ook ’n uitwerking op ons gehoor het.
Studies van absolute gehoor het dit bewys.
Absolute gehoor is die vermoë om tone te hoor en akkuraat te identifiseer.
In Europa en Noord-Amerika kom absolute gehoor selde voor.
Minder as een uit 10 000 mense het dit.
Met Chinese moedertaalsprekers is dit anders.
Hier het nege keer soveel mense dié spesiale vermoë.
Toe ons babas was, het ons byna almal absolute gehoor gehad.
Ons het dit gebruik om reg te leer praat.
Ongelukkig verloor die meeste mense dit later.
Toonhoogte is ook in musiek belangrik.
Dis veral waar van kulture wat ’n toontaal praat.
Hulle moet baie presies by die melodie hou.
Anders kan ’n mooi liefdeslied ’n absurde lied word!