Frazlibro

eo rajti fari ion   »   hu valamit szabad, lehet (-hat, -het)

73 [sepdek tri]

rajti fari ion

rajti fari ion

73 [hetvenhárom]

valamit szabad, lehet (-hat, -het)

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto hungara Ludu Pli
Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton? Veze--ets- --- -ut--? V_________ m__ a_____ V-z-t-e-s- m-r a-t-t- --------------------- Vezethetsz már autót? 0
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon? I----z-m---a-koho--? I_____ m__ a________ I-a-s- m-r a-k-h-l-? -------------------- Ihatsz már alkoholt? 0
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden? Me-e-s--m-r --ye-ül-kü---dr-? M______ m__ e______ k________ M-h-t-z m-r e-y-d-l k-l-ö-r-? ----------------------------- Mehetsz már egyedül külfödre? 0
rajti sza-a----ha-,--h-t) s_____ (_____ -____ s-a-a- (-h-t- --e-) ------------------- szabad (-hat, -het) 0
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie? D------zh-t-nk i-t? D_____________ i___ D-h-n-o-h-t-n- i-t- ------------------- Dohányozhatunk itt? 0
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie? S-a-ad--tt -o--n-ozn-? S_____ i__ d__________ S-a-a- i-t d-h-n-o-n-? ---------------------- Szabad itt dohányozni? 0
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto? (---b--- -eh----tt h-te--á-t------fizetni? (_______ L____ i__ h_____________ f_______ (-z-b-d- L-h-t i-t h-t-l-á-t-á-a- f-z-t-i- ------------------------------------------ (Szabad) Lehet itt hitelkártyával fizetni? 0
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko? (--a-a----eh-t --t c-ek-el--i-e--i? (_______ L____ i__ c______ f_______ (-z-b-d- L-h-t i-t c-e-k-l f-z-t-i- ----------------------------------- (Szabad) Lehet itt csekkel fizetni? 0
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante? Cs---k-s----z--l lehe- fiz--ni? C___ k__________ l____ f_______ C-a- k-s-p-n-z-l l-h-t f-z-t-i- ------------------------------- Csak készpénzzel lehet fizetni? 0
Ĉu mi rajtas nur telefoni? Sz---d--e--f-n-l-o-? S_____ t____________ S-a-a- t-l-f-n-l-o-? -------------------- Szabad telefonálnom? 0
Ĉu mi rajtas nur demandi ion? K--dezhe--k ------t? K__________ v_______ K-r-e-h-t-k v-l-m-t- -------------------- Kérdezhetek valamit? 0
Ĉu mi rajtas nur diri ion? M-ndh--o- --la-it? M________ v_______ M-n-h-t-k v-l-m-t- ------------------ Mondhatok valamit? 0
Li ne rajtas dormi en la parko. N-- --u-hat - -ar-b--. N__ a______ a p_______ N-m a-u-h-t a p-r-b-n- ---------------------- Nem aludhat a parkban. 0
Li ne rajtas dormi en la aŭto. N-- -lu---t a- aut----. N__ a______ a_ a_______ N-m a-u-h-t a- a-t-b-n- ----------------------- Nem aludhat az autóban. 0
Li ne rajtas dormi en la stacidomo. Nem ------- - -ál------r--. N__ a______ a p____________ N-m a-u-h-t a p-l-a-d-a-o-. --------------------------- Nem aludhat a pályaudvaron. 0
Ĉu ni rajtas sidiĝi? Leü--et---? L__________ L-ü-h-t-n-? ----------- Leülhetünk? 0
Ĉu ni rajtas havi la menuon? K-ph-t-n- eg----la-o-? K________ e__ é_______ K-p-a-u-k e-y é-l-p-t- ---------------------- Kaphatunk egy étlapot? 0
Ĉu ni rajtas pagi aparte? Fizethetü-k-k--ön? F__________ k_____ F-z-t-e-ü-k k-l-n- ------------------ Fizethetünk külön? 0

Kiel la cerbo lernas novajn vortojn

Kiam ni lernas vortojn, nia cerbo memorigas novajn enhavojn. Sed la lerno funkcias nur per ripetado. La bona memorigo de vortoj fare de nia cerbo dependas de pluraj faktoroj. Sed plej gravas ke ni regule ripetu la vortojn. Konserviĝas nur la vortoj, kiujn ni ofte legas aŭ skribas. Eblus diri ke tiujn vortojn oni arĥivas kiel bildon. Tiu lerna principo ankaŭ validas por la simioj. La simioj kapablas lerni ‘legi’ vortojn kiam ili sufiĉe ofte vidas ilin. Kvankam ili ne komprenas la vortojn, ili rekonas ilin per ilia formo. Por flue paroli lingvon, ni bezonas multajn vortojn. Por tio, la vortoj devas esti bone organizitaj. Ĉar nia memoro funkcias kiel arĥivo. Por rapide trovi vorton, ĝi devas scii kie ĝi serĉu. Tial pli bonas lerni vortojn en difinita konteksto. Tiele, nia memoro ĉiam povas malfermi la ĝustan dosierujon. Sed ankaŭ tion de ni bone lernitan ni povas reforgesi. La scio tiam moviĝas de la aktiva al la pasiva memoro. Forgesante, ni liberiĝas el la scio kiun ni ne bezonas. Tiele, nia cerbo estigas lokon por novaj kaj pli gravaj aferoj. Tial gravas ke ni regule aktivigu nian scion. Sed kio troviĝas en la pasiva memoro, tio ne estas perdita por ĉiam. Kiam ni vidas forgesitan vorton, ni rememoras ĝin. Kion oni unufoje lernis, tion oni pli rapide lernas la duan fojon. Kiu volas plivastigi sian vortprovizon, tiu devas ankaŭ plivastigi siajn ŝatokupojn. Ĉar ĉiu el ni havas difinitajn interesojn. Tial nin ĝenerale okupas ĉiam la samaj aferoj. Sed lingvo konsistas el multaj malsamaj vortkampoj. Kiu interesiĝas pri politiko devus ankaŭ foje legi sportgazetojn!