Frazlibro

eo rajti fari ion   »   ti ገለ ምፍቃድ

73 [sepdek tri]

rajti fari ion

rajti fari ion

73 [ሰብዓንሰለስተን]

73 [sebi‘aniselesiteni]

ገለ ምፍቃድ

[gele mifik’adi]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto tigrinjo Ludu Pli
Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton? መኪ---ኽት-ውር ---ደ---ድዩ? መኪና ንኽትዝውር ይፍቐደልካ ድዩ? መ-ና ን-ት-ው- ይ-ቐ-ል- ድ-? --------------------- መኪና ንኽትዝውር ይፍቐደልካ ድዩ? 0
me-īn--niẖit----i-- -if--̱-------- -iy-? mekīna nih-itiziwiri yifik-’edelika diyu? m-k-n- n-h-i-i-i-i-i y-f-k-’-d-l-k- d-y-? ----------------------------------------- mekīna niẖitiziwiri yifiḵ’edelika diyu?
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon? ኣል---------ፍቐ-ካ-ድዩ? ኣልኮል ክትሰቲ ይፍቐደካ ድዩ? ኣ-ኮ- ክ-ሰ- ይ-ቐ-ካ ድ-? ------------------- ኣልኮል ክትሰቲ ይፍቐደካ ድዩ? 0
a------ k-t----- --fi--’ede-a -iyu? alikoli kitisetī yifik-’edeka diyu? a-i-o-i k-t-s-t- y-f-k-’-d-k- d-y-? ----------------------------------- alikoli kitisetī yifiḵ’edeka diyu?
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden? በይ-ኻ--ብ-ወ-----ር ክትዝ--ይ-ቐ-- ድ-? በይንኻ ኣብ ወጻኢ ሃገር ክትዝር ይፍቐደካ ድዩ? በ-ን- ኣ- ወ-ኢ ሃ-ር ክ-ዝ- ይ-ቐ-ካ ድ-? ------------------------------ በይንኻ ኣብ ወጻኢ ሃገር ክትዝር ይፍቐደካ ድዩ? 0
b-yin-ẖ---b---e-----ī-h-g------t-z--i-y---ḵ’--ek- ---u? beyinih-a abi wets’a’ī hageri kitiziri yifik-’edeka diyu? b-y-n-h-a a-i w-t-’-’- h-g-r- k-t-z-r- y-f-k-’-d-k- d-y-? --------------------------------------------------------- beyiniẖa abi wets’a’ī hageri kitiziri yifiḵ’edeka diyu?
rajti ምፍቓድ ምፍቓድ ም-ቓ- ---- ምፍቓድ 0
m-f--̱’--i mifik-’adi m-f-k-’-d- ---------- mifiḵ’adi
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie? ኣብዚ-ክነ--ኽ ይፍቐ---ዲ-? ኣብዚ ክነትክኽ ይፍቐድና ዲዩ? ኣ-ዚ ክ-ት-ኽ ይ-ቐ-ና ዲ-? ------------------- ኣብዚ ክነትክኽ ይፍቐድና ዲዩ? 0
a---- -i-e-ik-h-- y-f-k-----na --y-? abizī kinetikih-i yifik-’edina dīyu? a-i-ī k-n-t-k-h-i y-f-k-’-d-n- d-y-? ------------------------------------ abizī kinetikiẖi yifiḵ’edina dīyu?
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie? ኣብዚ ም-ኻ- --ቐድ ኣብዚ ምትኻኽ ይፍቐድ ኣ-ዚ ም-ኻ- ይ-ቐ- ------------- ኣብዚ ምትኻኽ ይፍቐድ 0
a-izī -itiẖ---- y-f--̱’--i abizī mitih-ah-i yifik-’edi a-i-ī m-t-h-a-̱- y-f-k-’-d- --------------------------- abizī mitiẖaẖi yifiḵ’edi
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto? ብክረ-ት-ካር- ክ--ፍል ይ--ድ-ዲ-? ብክረዲት ካርድ ክትከፍል ይፍቐድ ዲዩ? ብ-ረ-ት ካ-ድ ክ-ከ-ል ይ-ቐ- ዲ-? ------------------------ ብክረዲት ካርድ ክትከፍል ይፍቐድ ዲዩ? 0
biki-ed-----a---i-ki-ike--l----f-k-’--i dīy-? bikiredīti karidi kitikefili yifik-’edi dīyu? b-k-r-d-t- k-r-d- k-t-k-f-l- y-f-k-’-d- d-y-? --------------------------------------------- bikiredīti karidi kitikefili yifiḵ’edi dīyu?
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko? ብባ-- -ኽ-ል ይ--- ዲዩ? ብባንክ ምኽፋል ይፍቐድ ዲዩ? ብ-ን- ም-ፋ- ይ-ቐ- ዲ-? ------------------ ብባንክ ምኽፋል ይፍቐድ ዲዩ? 0
b----i-i-mi---fa-i-y-f-ḵ-e-i-d-yu? bibaniki mih-ifali yifik-’edi dīyu? b-b-n-k- m-h-i-a-i y-f-k-’-d- d-y-? ----------------------------------- bibaniki miẖifali yifiḵ’edi dīyu?
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante? ብ-ረ-ገን-ብ-ም-ፋልጥራ--ዲዩ-ትፍ---? ብጥረ-ገንዘብ ምኽፋልጥራይ ዲዩ ትፍቐድ ? ብ-ረ-ገ-ዘ- ም-ፋ-ጥ-ይ ዲ- ት-ቐ- ? -------------------------- ብጥረ-ገንዘብ ምኽፋልጥራይ ዲዩ ትፍቐድ ? 0
bit---e---ni-e-i-m-ẖi-al-t’ir--- --y----fiḵ---- ? bit’ire-genizebi mih-ifalit’irayi dīyu tifik-’edi ? b-t-i-e-g-n-z-b- m-h-i-a-i-’-r-y- d-y- t-f-k-’-d- ? --------------------------------------------------- bit’ire-genizebi miẖifalit’irayi dīyu tifiḵ’edi ?
Ĉu mi rajtas nur telefoni? ሓ-- -------ቐድ ዲዩ? ሓጻር ክድውል እፍቐድ ዲዩ? ሓ-ር ክ-ው- እ-ቐ- ዲ-? ----------------- ሓጻር ክድውል እፍቐድ ዲዩ? 0
ḥ-ts-a-i-kidi-ili-if---’ed---ī-u? h-ats’ari kidiwili ifik-’edi dīyu? h-a-s-a-i k-d-w-l- i-i-̱-e-i d-y-? ---------------------------------- ḥats’ari kidiwili ifiḵ’edi dīyu?
Ĉu mi rajtas nur demandi ion? ኣ-ጽ- ኣ-ለ ክ--- -ፍ-- -ዩ? ኣሕጽር ኣቢለ ክሓትት እፍቐድ ዲዩ? ኣ-ጽ- ኣ-ለ ክ-ት- እ-ቐ- ዲ-? ---------------------- ኣሕጽር ኣቢለ ክሓትት እፍቐድ ዲዩ? 0
a-̣i-s---------e--i--atiti ----̱-e------u? ah-its’iri abīle kih-atiti ifik-’edi dīyu? a-̣-t-’-r- a-ī-e k-h-a-i-i i-i-̱-e-i d-y-? ------------------------------------------ aḥits’iri abīle kiḥatiti ifiḵ’edi dīyu?
Ĉu mi rajtas nur diri ion? ኣ-ጽር--ቢለ--ዛ-----ቐ----? ኣሕጽር ኣቢለ ክዛረብ እፍቐድ ዲዩ? ኣ-ጽ- ኣ-ለ ክ-ረ- እ-ቐ- ዲ-? ---------------------- ኣሕጽር ኣቢለ ክዛረብ እፍቐድ ዲዩ? 0
aḥits’----abīl- k---reb- --i-̱’e-i --yu? ah-its’iri abīle kizarebi ifik-’edi dīyu? a-̣-t-’-r- a-ī-e k-z-r-b- i-i-̱-e-i d-y-? ----------------------------------------- aḥits’iri abīle kizarebi ifiḵ’edi dīyu?
Li ne rajtas dormi en la parko. ኣ------ም--- --ፍ--ን-እ-። ኣብ ፓርክ ምድቃስ ኣይፍቐዶን እዩ። ኣ- ፓ-ክ ም-ቃ- ኣ-ፍ-ዶ- እ-። ---------------------- ኣብ ፓርክ ምድቃስ ኣይፍቐዶን እዩ። 0
abi pa-i---m--ik’--- a-if--̱’-d--i-i--። abi pariki midik’asi ayifik-’edoni iyu። a-i p-r-k- m-d-k-a-i a-i-i-̱-e-o-i i-u- --------------------------------------- abi pariki midik’asi ayifiḵ’edoni iyu።
Li ne rajtas dormi en la aŭto. ኣብ -ኪ--ክድቕስ-ኣ---ዶን --። ኣብ መኪና ክድቕስ ኣይፍቐዶን እዩ። ኣ- መ-ና ክ-ቕ- ኣ-ፍ-ዶ- እ-። ---------------------- ኣብ መኪና ክድቕስ ኣይፍቐዶን እዩ። 0
abi-m-k--- kidik---s- ayi--k-’ed--- iy-። abi mekīna kidik-’isi ayifik-’edoni iyu። a-i m-k-n- k-d-k-’-s- a-i-i-̱-e-o-i i-u- ---------------------------------------- abi mekīna kidiḵ’isi ayifiḵ’edoni iyu።
Li ne rajtas dormi en la stacidomo. ኣብ---ብ------ -ድ-- -ይፍቐዶ- -ዩ። ኣብ መደብር -ባቡር ክድቕስ ኣይፍቐዶን እዩ። ኣ- መ-ብ- --ቡ- ክ-ቕ- ኣ-ፍ-ዶ- እ-። ---------------------------- ኣብ መደብር -ባቡር ክድቕስ ኣይፍቐዶን እዩ። 0
abi-medebir- --a-u-i-k-d-ḵ--s--ayi------d-ni -yu። abi medebiri -baburi kidik-’isi ayifik-’edoni iyu። a-i m-d-b-r- --a-u-i k-d-k-’-s- a-i-i-̱-e-o-i i-u- -------------------------------------------------- abi medebiri -baburi kidiḵ’isi ayifiḵ’edoni iyu።
Ĉu ni rajtas sidiĝi? ኮፍ -ነብ- ይፍ-ድ--ዩ ? ኮፍ ከነብል ይፍቐድ ዲዩ ? ኮ- ከ-ብ- ይ-ቐ- ዲ- ? ----------------- ኮፍ ከነብል ይፍቐድ ዲዩ ? 0
k--i-k--ebili---f-ḵ--di d-y- ? kofi kenebili yifik-’edi dīyu ? k-f- k-n-b-l- y-f-k-’-d- d-y- ? ------------------------------- kofi kenebili yifiḵ’edi dīyu ?
Ĉu ni rajtas havi la menuon? ናይ ምግቢ---ተ ክ-ርኢ -ፍ-- ዲ-? ናይ ምግቢ-ካርተ ክንርኢ ይፍቐድ ዲዩ? ና- ም-ቢ-ካ-ተ ክ-ር- ይ-ቐ- ዲ-? ------------------------ ናይ ምግቢ-ካርተ ክንርኢ ይፍቐድ ዲዩ? 0
na-i mi--bī-kar-te------i’----fiḵ’e-i-----? nayi migibī-karite kiniri’ī yifik-’edi dīyu? n-y- m-g-b---a-i-e k-n-r-’- y-f-k-’-d- d-y-? -------------------------------------------- nayi migibī-karite kiniri’ī yifiḵ’edi dīyu?
Ĉu ni rajtas pagi aparte? ፈላሊና ክንከፍ- ይፍ-ድ-ዲ-? ፈላሊና ክንከፍል ይፍቐድ ዲዩ? ፈ-ሊ- ክ-ከ-ል ይ-ቐ- ዲ-? ------------------- ፈላሊና ክንከፍል ይፍቐድ ዲዩ? 0
f--alīn--k--ik-f-li y-f-ḵ’e-i -īy-? felalīna kinikefili yifik-’edi dīyu? f-l-l-n- k-n-k-f-l- y-f-k-’-d- d-y-? ------------------------------------ felalīna kinikefili yifiḵ’edi dīyu?

Kiel la cerbo lernas novajn vortojn

Kiam ni lernas vortojn, nia cerbo memorigas novajn enhavojn. Sed la lerno funkcias nur per ripetado. La bona memorigo de vortoj fare de nia cerbo dependas de pluraj faktoroj. Sed plej gravas ke ni regule ripetu la vortojn. Konserviĝas nur la vortoj, kiujn ni ofte legas aŭ skribas. Eblus diri ke tiujn vortojn oni arĥivas kiel bildon. Tiu lerna principo ankaŭ validas por la simioj. La simioj kapablas lerni ‘legi’ vortojn kiam ili sufiĉe ofte vidas ilin. Kvankam ili ne komprenas la vortojn, ili rekonas ilin per ilia formo. Por flue paroli lingvon, ni bezonas multajn vortojn. Por tio, la vortoj devas esti bone organizitaj. Ĉar nia memoro funkcias kiel arĥivo. Por rapide trovi vorton, ĝi devas scii kie ĝi serĉu. Tial pli bonas lerni vortojn en difinita konteksto. Tiele, nia memoro ĉiam povas malfermi la ĝustan dosierujon. Sed ankaŭ tion de ni bone lernitan ni povas reforgesi. La scio tiam moviĝas de la aktiva al la pasiva memoro. Forgesante, ni liberiĝas el la scio kiun ni ne bezonas. Tiele, nia cerbo estigas lokon por novaj kaj pli gravaj aferoj. Tial gravas ke ni regule aktivigu nian scion. Sed kio troviĝas en la pasiva memoro, tio ne estas perdita por ĉiam. Kiam ni vidas forgesitan vorton, ni rememoras ĝin. Kion oni unufoje lernis, tion oni pli rapide lernas la duan fojon. Kiu volas plivastigi sian vortprovizon, tiu devas ankaŭ plivastigi siajn ŝatokupojn. Ĉar ĉiu el ni havas difinitajn interesojn. Tial nin ĝenerale okupas ĉiam la samaj aferoj. Sed lingvo konsistas el multaj malsamaj vortkampoj. Kiu interesiĝas pri politiko devus ankaŭ foje legi sportgazetojn!