Тілашар

kk Отбасы   »   ky үй-бүлө

2 [екі]

Отбасы

Отбасы

2 [эки]

2 [эки]

үй-бүлө

üy-bülö

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Kyrgyz Ойнау Көбірек
ата ч-- ата ч__ а__ ч-ң а-а ------- чоң ата 0
ço--ata ç__ a__ ç-ŋ a-a ------- çoŋ ata
әже чо--э-е ч__ э__ ч-ң э-е ------- чоң эне 0
ç-ŋ -ne ç__ e__ ç-ŋ e-e ------- çoŋ ene
олар ал(ба--) --на--л(к-з) а_______ ж___ а______ а-(-а-а- ж-н- а-(-ы-) --------------------- ал(бала) жана ал(кыз) 0
al(b---) --na--l----) a_______ j___ a______ a-(-a-a- j-n- a-(-ı-) --------------------- al(bala) jana al(kız)
әке а-а а__ а-а --- ата 0
ata a__ a-a --- ata
ана апа а__ а-а --- апа 0
apa a__ a-a --- apa
олар ал--ал-- ---а-ал(кыз) а_______ ж___ а______ а-(-а-а- ж-н- а-(-ы-) --------------------- ал(бала) жана ал(кыз) 0
al(b-l-)-ja-- -l(--z) a_______ j___ a______ a-(-a-a- j-n- a-(-ı-) --------------------- al(bala) jana al(kız)
ұл уул у__ у-л --- уул 0
uul u__ u-l --- uul
қыз кыз к__ к-з --- кыз 0
kız k__ k-z --- kız
олар а---ала)--ана---(---) а_______ ж___ а______ а-(-а-а- ж-н- а-(-ы-) --------------------- ал(бала) жана ал(кыз) 0
a-(--la--jan--a--kı-) a_______ j___ a______ a-(-a-a- j-n- a-(-ı-) --------------------- al(bala) jana al(kız)
аға / іні б-йке б____ б-й-е ----- байке 0
b---e b____ b-y-e ----- bayke
әпке / сіңлі / қарындас э-е э__ э-е --- эже 0
eje e__ e-e --- eje
олар ал(---а- -а---а--кыз) а_______ ж___ а______ а-(-а-а- ж-н- а-(-ы-) --------------------- ал(бала) жана ал(кыз) 0
a-(ba--)-j--- a---ız) a_______ j___ a______ a-(-a-a- j-n- a-(-ı-) --------------------- al(bala) jana al(kız)
аға т--ке т____ т-я-е ----- таяке 0
t--ake t_____ t-y-k- ------ tayake
тәте та--е-е т______ т-я-е-е ------- таяжеңе 0
t-y--e-e t_______ t-y-j-ŋ- -------- tayajeŋe
олар а-(ба-------а--л(---) а_______ ж___ а______ а-(-а-а- ж-н- а-(-ы-) --------------------- ал(бала) жана ал(кыз) 0
al---l-)-jan---l---z) a_______ j___ a______ a-(-a-a- j-n- a-(-ı-) --------------------- al(bala) jana al(kız)
Біз бір отбасымыз. Би- -ир--й--ү-өб-з. Б__ б__ ү__________ Б-з б-р ү---ү-ө-ү-. ------------------- Биз бир үй-бүлөбүз. 0
B-z---- üy--ülö-üz. B__ b__ ü__________ B-z b-r ü---ü-ö-ü-. ------------------- Biz bir üy-bülöbüz.
Отбасы кішкентай емес. Ү---үлө --чи-е-е--эм--. Ү______ к________ э____ Ү---ү-ө к-ч-н-к-й э-е-. ----------------------- Үй-бүлө кичинекей эмес. 0
Üy--ü-ö-k---ne--y---e-. Ü______ k________ e____ Ü---ü-ö k-ç-n-k-y e-e-. ----------------------- Üy-bülö kiçinekey emes.
Отбасы үлкен. Үй-б-лө-чоң. Ү______ ч___ Ү---ү-ө ч-ң- ------------ Үй-бүлө чоң. 0
Ü---ülö -oŋ. Ü______ ç___ Ü---ü-ö ç-ŋ- ------------ Üy-bülö çoŋ.

Бәріміз «африканша» сөйлейміз бе?

Кез келгеніміз Африкада болғанымыз жоқ. Алайда, әр тіл Африкада болған сияқты! Қалай дегенде де, кей ғалымдардың пікірі осындай. Олардың ойынша, тілдердің бәрі Африкадан шыққан. Олар кейінірек сол жақтан бүкіл әлемге тараған. Жалпы саны 6000 астам түрлі тіл бар. Дегенмен, олардың көбінің африкалық тегі бар. Зерттеушілер тіл фонемаларын бір-бірімен салыстырған болатын. Фонема дегеніміз - сөз мағыналарын ажыратушы құрал ретінде қарастырылатын, тілдің ең кішкентай бірлігі. Егер фонема өзгеріске ұшыраса, сөздің мағынасы да бірге өзгереді. Мұны ағылшын тілінің бір мысалымен түсіндіруге болады. Ағылшын тіліндегі dip және tip сөздері әртүрлі мағына береді. Яғни, ағылшын тіліндегі /d/ және /t/ әр түрлі фонема болып табылады. Бұл фонетикалық алуантүрлілік Африка тілдерінде ең көп байқалады. Бірақ Африкадан қашықтаған сайын, ол азая бастайды. Зерттеушілер өз тезистерінің дәлелін дәл осы деп біледі. Себебі, популяция кеңейген сайын біртекті бола береді. Олардың сыртқы шекараларында генетикалық алуантүрлілік азаяды. Бұл «қоныс аударушылардың» санының азайып бара жатқандығына да байланысты. Қоныс аударушы ген қаншалықты азайса, популяция да соғұрлым біртекті бола бастайды. Мүмкін ген комбинацияларының саны азаяды. Осының салдарынан көшіп келген популяцияның мүшелері ұқсас бола бастайды. Ғалымдар бұны “негіз салушы эффектісі” деп атайды. Адамдар Африкадан көшкен кезде, өздерімен бірге тілдерін де көшіріп әкетті. Алайда, онсыз да аз қоныс аударушы өздерімен бірге көп фонема әкете алмады. Осылайша, уақыт өте келе жекелеген тілдер бір-біріне ұқсас бола бастады. Homo sapiens Африкадан шыққандығы дәлелденген сияқты. Бұл олардың тілдеріне де қатысты ма?