ფრაზა წიგნი

ერთი ენა, ბევრი ნაირსახეობა

მხოლოდ ერთ ენაზეც რომ ვლაპარაკობდეთ, ჩვენ მაინც ბევრ ენაზე ვლაპარაკობთ. რადგან არც ერთი ენა არ არის იზოლირებული სისტემა. ნებისმიერი ენა მრავალ სხვადასხვა განზომილებას ამჟღავნებს. ენა ცოცხალი სისტემაა. მოლაპარაკეები ყოველთვის ორიენტირებულები არიან საკუთარ სასაუბრო მოდელებზე. ამიტომ ადამიანები ცვლიან საკუთარ სალაპარაკო ენას. ეს ცვლილებები სხვადასხვა ფორმით ვლინდება. მაგალითად, ნებისმიერ ენას აქვს ისტორია. ენა იცვლება და განაგრძობს ცვლილებას. ამის ამოცნობა შეიძლება იმ ფაქტით, რომ ხანდაზმულები ახალგაზრდებისგან განსხვავებულად ლაპარაკობენ. ენების უმრავლესობაში ასევე სხვადასხვა დიალექტები არსებობს. თუმცა ბევრ დიალექტზე მოლაპარაკეს შეუძლია საკუთარ გარემოსთან ადაპტირება. გარკვეულ სიტუაციებში ისინი სტანდარტულ ენაზე ლაპარაკობენ. განსხვავებულ სოციალურ ჯგუფებს განსხვავებული ენა აქვთ. ამის მაგალითებია ახალგაზრდების ენა ან მონადირის ჟარგონი. ადამიანების უმრავლესობა სამსახურში და სახლში განსხვავებულად ლაპარაკობს. ბევრი ასევე პროფესიულ ჟარგონს იყენებს სამსახურში. განსხვავებებია სალაპარაკო ენასა და წერილობით ენას შორის. სალაპარაკო ენა, ჩვეულებრივ, გაცილებით უფრო მარტივია, ვიდრე წერილობითი. განსხვავება შეიძლება ძალიან დიდი იყოს. ასე ხდება, როდესაც წერილობით ენა დიდი ხნის განმავლობაში არ იცვლება. ამ შემთხვევაში პირველ რიგში საჭიროა ენის წერილობითი ფორმის გამოყენების სწავლა. განსხვავებულია ასევე ქალების და მამაკაცების ენა. ეს განსხვავება დასავლურ საზოგადოებებში ძალიან დიდი არ არის. მაგრამ არსებობს ქვეყნები, რომლებშიც ქალები მამაკაცებისგან ძალზე განსხვავებულად ლაპარაკობენ. ზოგიერთ კულტურაში ზრდილობას საკუთარი ლინგვისტური ფორმა აქვს. ამიტომ, ლაპარაკი არცთუ ისე ადვილია! ერთდროულად ბევრი სხვადასხვა ფაქტორისთვის გვჭირდება ყურადღების მიქცევა...