స-----ెం------ ఏ-బస్-----త-ంద-?
సి_ సెం__ కి ఏ బ_ వె____
స-ట- స-ం-ర- క- ఏ బ-్ వ-ళ-త-ం-ి-
-------------------------------
సిటీ సెంటర్ కి ఏ బస్ వెళ్తుంది? 0 Siṭ- -e-ṭar--i ē b-s -e--u--i?S___ s_____ k_ ē b__ v________S-ṭ- s-ṇ-a- k- ē b-s v-ḷ-u-d-?------------------------------Siṭī seṇṭar ki ē bas veḷtundi?
నేను ఏ బ-్--క్----?
నే_ ఏ బ_ ఎ____
న-న- ఏ బ-్ ఎ-్-ా-ి-
-------------------
నేను ఏ బస్ ఎక్కాలి? 0 Nēn--- -as-ek----?N___ ē b__ e______N-n- ē b-s e-k-l-?------------------Nēnu ē bas ekkāli?
Se përse ne flasim me njëri tjetrin, është e qartë.
Ne duam të shkëmbejmë ide dhe të kuptohemi me njëri tjetrin.
Sesi u zhvillua gjuha është jo shumë e qartë.
Për këtë ekzistojnë teori të ndryshme.
Megjithatë, një gjë është e sigurt, gjuha është një fenomen shumë i vjetër.
Karakteristika të caktuara fizike ishin një parakusht për të folur.
Ato ishin të domosdoshme për të formuar tinguj.
Edhe neandertalët kishin aftësinë të përdorin zërin e tyre.
Kjo i diferencoi ata nga kafshët.
Për më tepër, një zë i fortë dhe i vendosur ishte i rëndësishëm për mbrojtjen.
Me të mund të kërcënonin ose frikësonin armiqtë.
Në atë kohë u shpikën mjetet e punës dhe zjarri.
Këto dije duhej të transmetoheshin tek të tjerët.
Gjuha ishte e rëndësishme edhe për gjuetinë në grupe.
Qysh 2 milion vjet më parë kishte një formë të thjeshtë komunikimi mes njerëzve.
Elementet e para gjuhësore ishin shenjat dhe gjestet.
Por njerëzit donin të komunikonin edhe në errësirë.
Për më tepër, ata duhej të ishin në gjendje të bisedonin pa e parë njëri tjetrin.
Prandaj u zhvillua zëri që zëvendësoi shenjat.
Gjuha, në kuptimin që ka sot, është më e vjetër se 50000 vjet.
Kur Homo sapiens u largua nga Afrika, gjuha u shpërnda nëpër botë.
Gjuhët u ndanë nga njëra tjetra në rajone të ndryshme.
Kështu u zhvilluan familje të ndryshme gjuhësore.
Megjithëse ato përmbanin vetëm themelet e sistemeve gjuhësore të mëvonshme.
Gjuhët e para ishin shumë më pak të ndërlikuara sesa gjuhët e sotme.
Ato u zhvilluan më tej përmes gramatikës, fonologjisë dhe semantikës.
Mund të thuhet se gjuhë të ndryshme paraqesin zgjidhje të ndryshme.
Problemi ka qenë gjithmonë i njëjti: si të shpreh atë që mendoj?