Кой а---б-- о--ва в цент-ра?
К__ а______ о____ в ц_______
К-й а-т-б-с о-и-а в ц-н-ъ-а-
----------------------------
Кой автобус отива в центъра? 0 Koy-a-to--s----v- --t-e-ty-a?K__ a______ o____ v t________K-y a-t-b-s o-i-a v t-e-t-r-?-----------------------------Koy avtobus otiva v tsentyra?
Тр-б-а ли -- -е -рекачв-м?
Т_____ л_ д_ с_ п_________
Т-я-в- л- д- с- п-е-а-в-м-
--------------------------
Трябва ли да се прекачвам? 0 T---b-- -i-d- -- --ekach--m?T______ l_ d_ s_ p__________T-y-b-a l- d- s- p-e-a-h-a-?----------------------------Tryabva li da se prekachvam?
Ког- е -------и---тр-мв--?
К___ е п_________ т_______
К-г- е п-с-е-н-я- т-а-в-й-
--------------------------
Кога е последният трамвай? 0 Kog- ----o--e-----t-tram---?K___ y_ p__________ t_______K-g- y- p-s-e-n-y-t t-a-v-y-----------------------------Koga ye posledniyat tramvay?
Ко-- е последн-ят -в--б--?
К___ е п_________ а_______
К-г- е п-с-е-н-я- а-т-б-с-
--------------------------
Кога е последният автобус? 0 K--- ye-p-sle-n----------u-?K___ y_ p__________ a_______K-g- y- p-s-e-n-y-t a-t-b-s-----------------------------Koga ye posledniyat avtobus?
Se përse ne flasim me njëri tjetrin, është e qartë.
Ne duam të shkëmbejmë ide dhe të kuptohemi me njëri tjetrin.
Sesi u zhvillua gjuha është jo shumë e qartë.
Për këtë ekzistojnë teori të ndryshme.
Megjithatë, një gjë është e sigurt, gjuha është një fenomen shumë i vjetër.
Karakteristika të caktuara fizike ishin një parakusht për të folur.
Ato ishin të domosdoshme për të formuar tinguj.
Edhe neandertalët kishin aftësinë të përdorin zërin e tyre.
Kjo i diferencoi ata nga kafshët.
Për më tepër, një zë i fortë dhe i vendosur ishte i rëndësishëm për mbrojtjen.
Me të mund të kërcënonin ose frikësonin armiqtë.
Në atë kohë u shpikën mjetet e punës dhe zjarri.
Këto dije duhej të transmetoheshin tek të tjerët.
Gjuha ishte e rëndësishme edhe për gjuetinë në grupe.
Qysh 2 milion vjet më parë kishte një formë të thjeshtë komunikimi mes njerëzve.
Elementet e para gjuhësore ishin shenjat dhe gjestet.
Por njerëzit donin të komunikonin edhe në errësirë.
Për më tepër, ata duhej të ishin në gjendje të bisedonin pa e parë njëri tjetrin.
Prandaj u zhvillua zëri që zëvendësoi shenjat.
Gjuha, në kuptimin që ka sot, është më e vjetër se 50000 vjet.
Kur Homo sapiens u largua nga Afrika, gjuha u shpërnda nëpër botë.
Gjuhët u ndanë nga njëra tjetra në rajone të ndryshme.
Kështu u zhvilluan familje të ndryshme gjuhësore.
Megjithëse ato përmbanin vetëm themelet e sistemeve gjuhësore të mëvonshme.
Gjuhët e para ishin shumë më pak të ndërlikuara sesa gjuhët e sotme.
Ato u zhvilluan më tej përmes gramatikës, fonologjisë dhe semantikës.
Mund të thuhet se gjuhë të ndryshme paraqesin zgjidhje të ndryshme.
Problemi ka qenë gjithmonë i njëjti: si të shpreh atë që mendoj?