আম-া---ট-ল -ে---৷
আ__ ফু___ খে_ ৷
আ-র- ফ-ট-ল খ-ল- ৷
-----------------
আমরা ফুটবল খেলি ৷ 0 ām--- p-u-a---a k--liā____ p________ k____ā-a-ā p-u-a-a-a k-ē-i---------------------āmarā phuṭabala khēli
অথবা আ-র-------ল-চা----৷
অ__ আ__ সা___ চা__ ৷
অ-ব- আ-র- স-ই-ে- চ-ল-ই ৷
------------------------
অথবা আমরা সাইকেল চালাই ৷ 0 a-h--ā---ar--sā'---l---ā-ā-ia_____ ā____ s_______ c_____a-h-b- ā-a-ā s-'-k-l- c-l-'-----------------------------athabā āmarā sā'ikēla cālā'i
এখ- -কটা -ুট-ল-খেল--হচ-ছে-৷
এ__ এ__ ফু___ খে_ হ__ ৷
এ-ন এ-ট- ফ-ট-ল খ-ল- হ-্-ে ৷
---------------------------
এখন একটা ফুটবল খেলা হচ্ছে ৷ 0 Ē--a-----------uṭab--a -h-lā h--c-ēĒ_____ ē____ p________ k____ h_____Ē-h-n- ē-a-ā p-u-a-a-a k-ē-ā h-c-h------------------------------------Ēkhana ēkaṭā phuṭabala khēlā hacchē
আমা-----ো -------ে- ৷
আ__ কো_ ধা__ নে_ ৷
আ-া- ক-ন- ধ-র-া ন-ই ৷
---------------------
আমার কোনো ধারণা নেই ৷ 0 Āmā---k-n- dhā-aṇ--nē'iĀ____ k___ d______ n___Ā-ā-a k-n- d-ā-a-ā n-'------------------------Āmāra kōnō dhāraṇā nē'i
Словы, якія ўжываюцца рэдка, зменяюцца часцей, чым тыя, якія ўжываюцца часта.
Гэта можна патлумачыць законамі эвалюцыі.
Гены, якія сустракаюцца часта, з цягам часу змяняюцца менш.
Яны больш стабільныя па сваёй форме.
І, відавочна, гэта датычыцца і слоў!
У адным даследаванні вывучаліся англійскія дзеясловы.
Для гэтага сённяшнія формы дзеясловаў параўноўвалі са старымі.
Дзесяць англійскіх дзеясловаў, якія ўжываюцца часцей за астатнія, з'яўляюцца няправільнымі.
Большасць іншых дзеясловаў - правільныя.
Але ў Сярэднявеччы большасць дзеясловаў яшчэ былі няправільныя.
Такім чынам, рэдка ўжываемыя няправільныя дзеясловы станавіліся правільнымі.
Праз 300 год у англійскай мове наўрад ці яшчэ будуць няправільныя дзеясловы.
Іншыя даследаванні таксама паказваюць, што мовы, як і гены, праходзяць селекцыю.
Даследчыкі параўналі часта ўжываемыя словы з розных моў.
Пры гэтым яны абіралі словы, якія падобныя адно да аднаго і азначаюць тоеж самае.
Прыкладам з'яўляюцца словы
water, Wasser, vatten
.
Гэтыя словы маюць аднолькавы корань і таму яны падобныя адно да аднаго.
Паколькі гэта важныя словы, яны часта ўжываліся ва ўсіх мовах.
Гэтак яны змаглі захаваць сваю форму і застаюцца падобнымі і сёння.
Не такія важныя словы змяняюцца намнога хутчэй.
Або замяняюцца на іншыя словы.
Гэтак рэдкія словы вылучаюць сябе ў розных мовах.
Не зусім зразумела, чаму рэдкія словы змяняюцца.
Мабыць таму, што яны часта няправільна ўжываюцца ці вымаўляюцца.
Гэта адбываецца таму, што моўцы не так добра іх ведаюць.
Але мабыць гэта таму, што важныя словы павінны быць заўсёды аднолькавыя.
Таму што толькі так іх можна будзе зразумець правільна.
А словы і існуюць для таго, каб іх разумець.