Frazlibro

eo Ordaj numeraloj   »   ti ቁጽርታት “ኦርዲናል”

61 [sesdek unu]

Ordaj numeraloj

Ordaj numeraloj

61 [ሱሳንሓደን]

61 [susaniḥadeni]

ቁጽርታት “ኦርዲናል”

k’uts’iritati “oridīnali”

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto tigrinjo Ludu Pli
La unua monato estas januaro. ቀ-ማይ--ር--ጥ----። ቀ___ ወ__ ጥ_ እ__ ቀ-ማ- ወ-ሒ ጥ- እ-። --------------- ቀዳማይ ወርሒ ጥሪ እዩ። 0
k’e--may- wer-h-ī --ir--iyu። k________ w_____ t____ i___ k-e-a-a-i w-r-h-ī t-i-ī i-u- ---------------------------- k’edamayi weriḥī t’irī iyu።
La dua monato estas februaro. ካ-ኣ- --ሒ ለ----እዩ። ካ___ ወ__ ለ___ እ__ ካ-ኣ- ወ-ሒ ለ-ቲ- እ-። ----------------- ካልኣይ ወርሒ ለካቲት እዩ። 0
k-----yi-wer--̣ī le-at--i-i--። k_______ w_____ l_______ i___ k-l-’-y- w-r-h-ī l-k-t-t- i-u- ------------------------------ kali’ayi weriḥī lekatīti iyu።
La tria monato estas marto. ሳ-ሳይ -ርሒ መ--ት-እ-። ሳ___ ወ__ መ___ እ__ ሳ-ሳ- ወ-ሒ መ-ቢ- እ-። ----------------- ሳልሳይ ወርሒ መጋቢት እዩ። 0
sal----- -eriḥī m---bī-- i-u። s_______ w_____ m_______ i___ s-l-s-y- w-r-h-ī m-g-b-t- i-u- ------------------------------ salisayi weriḥī megabīti iyu።
La kvara monato estas aprilo. ራ-ዓይ-ወር--ሚ--ያ እዩ። ራ___ ወ__ ሚ___ እ__ ራ-ዓ- ወ-ሒ ሚ-ዝ- እ-። ----------------- ራብዓይ ወርሒ ሚያዝያ እዩ። 0
r--i-------r-h-ī---yaz----i--። r_______ w_____ m_______ i___ r-b-‘-y- w-r-h-ī m-y-z-y- i-u- ------------------------------ rabi‘ayi weriḥī mīyaziya iyu።
La kvina monato estas majo. ሓ--ይ ወ----------። ሓ___ ወ__ ጉ___ እ__ ሓ-ሻ- ወ-ሒ ጉ-በ- እ-። ----------------- ሓምሻይ ወርሒ ጉንበት እዩ። 0
ḥam--------eri-̣ī g-n----i----። ḥ________ w_____ g_______ i___ h-a-i-h-y- w-r-h-ī g-n-b-t- i-u- -------------------------------- ḥamishayi weriḥī gunibeti iyu።
La sesa monato estas junio. ሻድ-- ወ-ሒ-ሰ- --። ሻ___ ወ__ ሰ_ እ__ ሻ-ሻ- ወ-ሒ ሰ- እ-። --------------- ሻድሻይ ወርሒ ሰነ እዩ። 0
shadi----i -er---ī ---e i-u። s_________ w_____ s___ i___ s-a-i-h-y- w-r-h-ī s-n- i-u- ---------------------------- shadishayi weriḥī sene iyu።
Ses monatoj konsistigas duonan jaron. ሽዱ-ተ---ር--ፍርቂ ዓመት --። ሽ___ ኣ___ ፍ__ ዓ__ እ__ ሽ-ሽ- ኣ-ር- ፍ-ቂ ዓ-ት እ-። --------------------- ሽዱሽተ ኣዋርሕ ፍርቂ ዓመት እዩ። 0
s-id-s-i-e -------i-f---k-ī--am--i-iy-። s_________ a______ f______ ‘_____ i___ s-i-u-h-t- a-a-i-̣- f-r-k-ī ‘-m-t- i-u- --------------------------------------- shidushite awariḥi firik’ī ‘ameti iyu።
Januaro, februaro, marto, ጥ-፣ ለ--ት፣-መ-ቢት፣ ጥ__ ለ____ መ____ ጥ-፣ ለ-ቲ-፣ መ-ቢ-፣ --------------- ጥሪ፣ ለካቲት፣ መጋቢት፣ 0
t---ī- le-a-īt-፣ me--b-ti፣ t_____ l________ m________ t-i-ī- l-k-t-t-፣ m-g-b-t-፣ -------------------------- t’irī፣ lekatīti፣ megabīti፣
aprilo, majo kaj junio. ሚያዝ-፣ ጉ---- -ነ-። ሚ____ ጉ____ ሰ___ ሚ-ዝ-፣ ጉ-በ-ን ሰ-ን- ---------------- ሚያዝያ፣ ጉንበትን ሰነን። 0
mīya-i--- -un-betin- s-ne-i። m________ g_________ s______ m-y-z-y-፣ g-n-b-t-n- s-n-n-። ---------------------------- mīyaziya፣ gunibetini seneni።
La sepa monato estas julio. ሻ--ይ --ሒ-------። ሻ___ ወ__ ሓ__ እ__ ሻ-ዓ- ወ-ሒ ሓ-ለ እ-። ---------------- ሻውዓይ ወርሒ ሓምለ እዩ። 0
shawi‘a-i weri--ī -̣a---e-i-u። s________ w_____ ḥ_____ i___ s-a-i-a-i w-r-h-ī h-a-i-e i-u- ------------------------------ shawi‘ayi weriḥī ḥamile iyu።
La oka monato estas aŭgusto. ሻም-ይ ወ---ነሓ----። ሻ___ ወ__ ነ__ እ__ ሻ-ና- ወ-ሒ ነ-ሰ እ-። ---------------- ሻምናይ ወርሒ ነሓሰ እዩ። 0
sh-m--ayi -eri-̣ī--eh-ase--yu። s________ w_____ n_____ i___ s-a-i-a-i w-r-h-ī n-h-a-e i-u- ------------------------------ shaminayi weriḥī neḥase iyu።
La naŭa monato estas septembro. ታ----------ከ-ም እዩ። ታ___ ወ__ መ____ እ__ ታ-ዓ- ወ-ሒ መ-ከ-ም እ-። ------------------ ታሽዓይ ወርሒ መስከረም እዩ። 0
t-sh---yi w-riḥī----iker-mi--y-። t________ w_____ m_________ i___ t-s-i-a-i w-r-h-ī m-s-k-r-m- i-u- --------------------------------- tashi‘ayi weriḥī mesikeremi iyu።
La deka monato estas oktobro. ዓ-ራ- ወር--ጥቕም----። ዓ___ ወ__ ጥ___ እ__ ዓ-ራ- ወ-ሒ ጥ-ም- እ-። ----------------- ዓስራይ ወርሒ ጥቕምቲ እዩ። 0
‘asi-ayi-w-----ī---iḵ’--i---i-u። ‘_______ w_____ t_________ i___ ‘-s-r-y- w-r-h-ī t-i-̱-i-i-ī i-u- --------------------------------- ‘asirayi weriḥī t’iḵ’imitī iyu።
La dekunua monato estas novembro. መበል-ዓ---ሓደ ወር- ሕ---እ-። መ__ ዓ_____ ወ__ ሕ__ እ__ መ-ል ዓ-ር-ሓ- ወ-ሒ ሕ-ር እ-። ---------------------- መበል ዓሰርተሓደ ወርሒ ሕዳር እዩ። 0
m-be-- ‘a--rit-ḥ--e-w-ri--ī -̣i---- -yu። m_____ ‘___________ w_____ ḥ_____ i___ m-b-l- ‘-s-r-t-h-a-e w-r-h-ī h-i-a-i i-u- ----------------------------------------- mebeli ‘aseriteḥade weriḥī ḥidari iyu።
La dekdua monato estas decembro. መበ- -ሰ--ክልተ ወ----ሕሳ- --። መ__ ዓ______ ወ__ ታ___ እ__ መ-ል ዓ-ር-ክ-ተ ወ-ሒ ታ-ሳ- እ-። ------------------------ መበል ዓሰርተክልተ ወርሒ ታሕሳስ እዩ። 0
me-eli ‘as--itek--ite w-rih-------i-a-i-iy-። m_____ ‘_____________ w_____ t_______ i___ m-b-l- ‘-s-r-t-k-l-t- w-r-h-ī t-h-i-a-i i-u- -------------------------------------------- mebeli ‘aseritekilite weriḥī taḥisasi iyu።
Dekdu monatoj konsistigas unu jaron. ዓ-ር-ክ-- ኣ-ር--ሓደ-ዓ------። ዓ______ ኣ___ ሓ_ ዓ__ እ___ ዓ-ር-ክ-ተ ኣ-ር- ሓ- ዓ-ት እ-ም- ------------------------ ዓሰርተክልተ ኣዋርሕ ሓደ ዓመት እዮም። 0
‘-------kil--e -war---i-ḥ--e-----t- --om-። ‘_____________ a______ ḥ___ ‘_____ i_____ ‘-s-r-t-k-l-t- a-a-i-̣- h-a-e ‘-m-t- i-o-i- ------------------------------------------- ‘aseritekilite awariḥi ḥade ‘ameti iyomi።
Julio, aŭgusto, septembro, ሓ--፣---ሰ- -ስከ-ም ሓ___ ነ___ መ____ ሓ-ለ- ነ-ሰ- መ-ከ-ም --------------- ሓምለ፣ ነሓሰ፣ መስከረም 0
ḥa-il-፣ --h-ase- -e-i--r--i ḥ______ n______ m_________ h-a-i-e- n-h-a-e- m-s-k-r-m- ---------------------------- ḥamile፣ neḥase፣ mesikeremi
oktobro, novembro kaj decembro. ጥቕም-፣ -ዳር፣ -ሕሳስ ጥ____ ሕ___ ታ___ ጥ-ም-፣ ሕ-ር- ታ-ሳ- --------------- ጥቕምቲ፣ ሕዳር፣ ታሕሳስ 0
t-ik-’---------idari- --h-i-asi t__________ ḥ______ t_______ t-i-̱-i-i-ī- h-i-a-i- t-h-i-a-i ------------------------------- t’iḵ’imitī፣ ḥidari፣ taḥisasi

La gepatra lingvo ĉiam restas la plej grava lingvo

Nia gepatra lingvo estas la unua lingvo kiun ni lernas. Tio senkonscie okazas, tion ni do ne rimarkas. La plej multaj homoj havas nur unu gepatran lingvon. Ĉiuj aliaj lingvoj lerniĝas kiel fremdaj lingvoj. Kompreneble ankaŭ estas homoj kreskantaj kun pluraj lingvoj. Sed tiujn lingvojn ili parolas ĝenerale malsamnivele. Tiuj lingvoj ofte uziĝas ankaŭ malsamokaze. Iun lingvon oni parolas ekzemple laboreje. Alian oni uzas hejme. Nia kapablo paroli lingvon dependas de pluraj faktoroj. Kiam ni etinfanaĝe ĝin lernas, ni ĝin ĝenerale bone lernas. Nia parolcerbareo plej efike laboras en tiuj vivjaroj. Ankaŭ gravas kiom ofte ni parolas lingvon. Ju pli ofte ni ĝin uzas, des pli bone ni ĝin parolas. Sed la esploristoj kredas ke ni neniam egale bone parolas du lingvojn. Unu lingvo ĉiam restas la pli grava. Eksperimentoj ŝajnas konfirmi tiujn hipotezojn. Diversajn personojn oni testis esplorcele. Parto de la subjektoj flue parolis du lingvojn. Tiuj estis la ĉina kiel gepatra lingvo kaj la angla. La alia duono de la subjektoj parolis nur la anglan kiel gepatran lingvon. La subjektoj devis plenumi simplajn taskojn en la angla. Oni tiuokaze mezuris ilian cerban aktivecon. Kaj montriĝis diferencoj en la cerboj de la subjektoj! Ĉe la plurlingvuloj aparte aktivis cerba regiono. La unulingvuloj montris male neniun aktivecon en tiu regiono. Ambaŭ grupoj plenumis la taskojn same rapide kaj same bone. La ĉinoj malgraŭe plu tradukis ĉion en sian gepatran lingvon…