Frazlibro

eo Sporto   »   ca L’esport

49 [kvardek naŭ]

Sporto

Sporto

49 [quaranta-nou]

L’esport

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto kataluna Ludu Pli
Ĉu vi sportas? P-acti---------e-p-r-? P_________ c__ e______ P-a-t-q-e- c-p e-p-r-? ---------------------- Practiques cap esport? 0
Jes, mi devas iom ekzerci. Sí- em ca- --u-e. S__ e_ c__ m_____ S-, e- c-l m-u-e- ----------------- Sí, em cal moure. 0
Mi estas sportklubano. V-ig-a------r- -spo--i-. V___ a_ c_____ e________ V-i- a- c-n-r- e-p-r-i-. ------------------------ Vaig al centre esportiu. 0
Ni futbalas. Ju--em - --t---. J_____ a f______ J-g-e- a f-t-o-. ---------------- Juguem a futbol. 0
Ni foje naĝas. A-vega-es-n-dem. A v______ n_____ A v-g-d-s n-d-m- ---------------- A vegades nedem. 0
Aŭ ni biciklas. O-f---m--o. O f__ m____ O f-m m-t-. ----------- O fem moto. 0
Estas futbalstadiono en nia urbo. A -- ---t-a ci-tat,--i-h--un -sta----- futb--. A l_ n_____ c______ h_ h_ u_ e_____ d_ f______ A l- n-s-r- c-u-a-, h- h- u- e-t-d- d- f-t-o-. ---------------------------------------------- A la nostra ciutat, hi ha un estadi de futbol. 0
Ankaŭ estas naĝejo kun saŭnejo. Ta--é-hi--a un--pisci-a---b-s-una. T____ h_ h_ u__ p______ a__ s_____ T-m-é h- h- u-a p-s-i-a a-b s-u-a- ---------------------------------- També hi ha una piscina amb sauna. 0
Kaj estas golfejo. I-h- -a-un c-mp-de-go--. I h_ h_ u_ c___ d_ g____ I h- h- u- c-m- d- g-l-. ------------------------ I hi ha un camp de golf. 0
Kio estas en la televido? Què -i-ha-a ----e--v----? Q__ h_ h_ a l_ t_________ Q-è h- h- a l- t-l-v-s-ó- ------------------------- Què hi ha a la televisió? 0
Nun estas futbala ludo. Hi--- -n par-i- d- f-tbo-. H_ h_ u_ p_____ d_ f______ H- h- u- p-r-i- d- f-t-o-. -------------------------- Hi ha un partit de futbol. 0
La germana teamo ludas kontraŭ la angla. L’-q-i- -le-a---ju----ontr---’equip -n--ès. L______ a______ j___ c_____ l______ a______ L-e-u-p a-e-a-y j-g- c-n-r- l-e-u-p a-g-è-. ------------------------------------------- L’equip alemany juga contra l’equip anglès. 0
Kiu estas venkanta? Q-- ---nya? Q__ g______ Q-i g-a-y-? ----------- Qui guanya? 0
Mi tute ne scias pri tio. No -n-ti----i----a. N_ e_ t___ n_ i____ N- e- t-n- n- i-e-. ------------------- No en tinc ni idea. 0
Nun egalrezultas. D--mo----- és un--mpa-. D_ m______ é_ u_ e_____ D- m-m-n-, é- u- e-p-t- ----------------------- De moment, és un empat. 0
La ludjuĝisto venas el Belgujo. L--r-i----é---e Bè--i-a. L________ é_ d_ B_______ L-à-b-t-e é- d- B-l-i-a- ------------------------ L’àrbitre és de Bèlgica. 0
Nun estas penalo. A----- -a -------l. A__ h_ h_ u_ p_____ A-a h- h- u- p-n-l- ------------------- Ara hi ha un penal. 0
Golon! Unu je nulo! G-l!-U-a--ero! G___ U a z____ G-l- U a z-r-! -------------- Gol! U a zero! 0

Nur la fortaj vortoj postvivas!

La maloftaj vortoj pli ofte modifiĝas ol la ofte uzataj vortoj. Tio povus ŝuldiĝi al la leĝoj de la evoluo. La oftaj genoj malpli modifiĝas tra la tempo. Ili estas pli stabilaj en sia formo. Kaj la samo evidente validas por la vortoj! Oni esplorcele pristudis la anglajn verbojn. Oni por tio komparis la nuntempan formon de la verboj kun la malnovaj formoj. En la angla, la plej oftaj dek verboj estas malregulaj. La plej multaj aliaj verboj estas regulaj. Sed mezepoke la plej multaj verboj ankoraŭ estis malregulaj. Maloftaj malregulaj verboj fariĝas do regulaj verboj. Post 300 jaroj apenaŭ restos malregulaj verboj en la angla. Aliaj esploroj ankaŭ montras ke lingvoj selektiĝas kiel genoj. Esploristoj komparis oftajn vortojn el malsamaj lingvoj. Ili tiuokaze elektis vortojn similajn kaj samsignifajn. Ekzemplo de tio estas la vortoj water , Wasser , vatten . Tiuj vortoj havas la saman radikon, tial ili similas. Ĉar ili estas gravaj vortoj, oni ofte uzis ilin en ĉiu lingvo. Ili tiel povis konservi sian formon kaj similas ĝis hodiaŭ. Malpli gravaj vortoj modifiĝas multe pli rapide. Oni prefere anstataŭas ilin per aliaj vortoj. Tial diferencas la maloftaj vortoj en malsamaj lingvoj. Ankoraŭ ne tute klaras kial la maloftaj vortoj modifiĝas. Eblas ke ili estas ofte malĝuste uzataj aŭ prononcataj. Tio venas el la fakto ke la parolantoj ne bone konas ilin. Sed ankaŭ povas esti ke la gravaj vortoj ĉiam devas sami. Ĉar nur tiel oni povas ĉiam ĝuste kompreni ilin. Kaj la vortoj estas tie por esti komprenataj...