Я-піш----та -------а-пі----/-піс-л-.
Я п___ г___ – я г___ п____ / п______
Я п-ш- г-т- – я г-т- п-с-ў / п-с-л-.
------------------------------------
Я пішу гэта – я гэта пісаў / пісала. 0 Ya -і-hu-geta - ya g-ta-pіs-- - p-sa--.Y_ p____ g___ – y_ g___ p____ / p______Y- p-s-u g-t- – y- g-t- p-s-u / p-s-l-.---------------------------------------Ya pіshu geta – ya geta pіsau / pіsala.
Я --ю-г-та – я --та чуў / ч-ла.
Я ч__ г___ – я г___ ч__ / ч____
Я ч-ю г-т- – я г-т- ч-ў / ч-л-.
-------------------------------
Я чую гэта – я гэта чуў / чула. 0 Ya-c---- g------ya--e-- c--u-/-ch-l-.Y_ c____ g___ – y_ g___ c___ / c_____Y- c-u-u g-t- – y- g-t- c-u- / c-u-a--------------------------------------Ya chuyu geta – ya geta chuu / chula.
Я п-ы-я-- гэ-а-– я---та-прынёс-/-п---яс-а.
Я п______ г___ – я г___ п_____ / п________
Я п-ы-я-у г-т- – я г-т- п-ы-ё- / п-ы-я-л-.
------------------------------------------
Я прынясу гэта – я гэта прынёс / прынясла. 0 Y- p--nya-- ge---- ya -et---r--e- --p--n-asla.Y_ p_______ g___ – y_ g___ p_____ / p_________Y- p-y-y-s- g-t- – y- g-t- p-y-e- / p-y-y-s-a-----------------------------------------------Ya prynyasu geta – ya geta prynes / prynyasla.
Я в-да- гэта-- я гэт--в-даў / --дала.
Я в____ г___ – я г___ в____ / в______
Я в-д-ю г-т- – я г-т- в-д-ў / в-д-л-.
-------------------------------------
Я ведаю гэта – я гэта ведаў / ведала. 0 Y- v-day- -e-a---y--g-ta-ve--- / v---l-.Y_ v_____ g___ – y_ g___ v____ / v______Y- v-d-y- g-t- – y- g-t- v-d-u / v-d-l-.----------------------------------------Ya vedayu geta – ya geta vedau / vedala.
კითხვის დროს მრავალ ენაზე მოლაპარაკეები ქვეცნობიერად მშობლიურ ენაზეთარგმნიან.
ეს ავტომატურად ხდება; ანუ, მკითხველები ამას გაუცნობიერებლად აკეთებენ.
შეიძლება ითქვას, რომ ტვინი სინქრონული თარჯიმანივით მუშაობს.
მაგრამ ის ყველაფერს არ თარგმნის!
ერთმა კვლევამ უჩვენა, რომ ტვინს ფილტრი აქვს ‘ჩაშენებული’.
ფილტრი წყვეტს, რა უნდა ითარგმნოს.
და როგორც ჩანს, ფილტრი გარკვეული სიტყვების იგნორირებას ახდენს.
უარყოფითი სიტყვები მშობლიურ ენაზე არ ითარგმნება
ამ ექსპერიმენტისთვის მკვლევარებმა ჩინურ ენაზე, როგორც მშობლიურზე, მოლაპარაკეები შეარჩიეს.
ექსპერიმენტის ყველა მონაწილე ლაპარაკობდა ინგლისურად, როგორც მეორე ენაზე.
ექსპერიმენტის მონაწილეებს უნდა შეეფასებინათ სხვადასხვა ინგლისური სიტყვები.
ამ სიტყვებს განსხვავებული ემოციური დატვირთვა ჰქონდათ.
იყო დადებითი, უარყოფითი და ნეიტრალური ტერმინები.
სანამ ექსპერიმენტის მონაწილეები სიტყვებს კითხულობდნენ, ხდებოდა მათი ტვინების შემოწმება.
ანუ, მკვლევარები ზომავდნენ ტვინის ელექტრულ აქტივობას.
ამ დროს მათ შეეძლოთ დანახვა, თუ როგორ მუშაობდა ტვინი.
სიტყვების თარგმნის დროს გარკვეული სიგნალები გენერირდება.
ისინი მიუთითებენ, რომ ტვინი აქტიურია.
მაგრამ ექსპერიმენტის მონაწილეები არავითარ აქტივობას არ ამჟღავნებდნენ უარყოფითი სიტყვების შემთხვევაში.
მხოლოდ დადებითი და ნეიტრალური სიტყვების თარგმნა ხდებოდა.
მკვლევარებმა ამის მიზეზი ჯერ არ იციან.
თეორიულად, ტვინმა ყველა სიტყვა ერთნაირად უნდა დაამუშაოს.
თუმცა, შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ფილტრმა სწრაფად შეამოწმოს ყველა სიტყვა.
ის ანალიზდება ჯერ კიდევ მეორე ენაზე კითხვისას.
თუ სიტყვა უარყოფითია, მეხსიერება იბლოკება.
სხვა სიტყვებით, ის ვერ ფიქრობს სიტყვის შესახებ მშობლიურ ენაზე.
ადამიანებს შეუძლიათ სიტყვებზე ძალიან მგრძნობიარედ რეაგირება.
ალბათ ტვინს მათი ემოციური შოკისგან დაცვა უნდა...