Ги--ртам--ч--е и-ус--та.
Г_ ц____ о____ и у______
Г- ц-т-м о-и-е и у-т-т-.
------------------------
Ги цртам очите и устата. 0 G---tz--a- -chi-ye------t---.G__ t_____ o______ i o_______G-i t-r-a- o-h-t-e i o-s-a-a------------------------------Gui tzrtam ochitye i oostata.
Чо---о- т---ува-- -- см-е.
Ч______ т______ и с_ с____
Ч-в-к-т т-н-у-а и с- с-е-.
--------------------------
Човекот танцува и се смее. 0 Cho--e-------tzo-v- i--y- s-ye--.C________ t________ i s__ s______C-o-y-k-t t-n-z-o-a i s-e s-y-y-.---------------------------------Chovyekot tantzoova i sye smyeye.
То----олу вр---- -о-и-и-т--т-ка и ед-- -ал.
Т__ о____ в_____ н___ и___ т___ и е___ ш___
Т-ј о-о-у в-а-о- н-с- и-т- т-к- и е-е- ш-л-
-------------------------------------------
Тој околу вратот носи исто така и еден шал. 0 T-- o--lo- vra-o- -o-- isto --k- i ----en---a-.T__ o_____ v_____ n___ i___ t___ i y_____ s____T-ј o-o-o- v-a-o- n-s- i-t- t-k- i y-d-e- s-a-.-----------------------------------------------Toј okoloo vratot nosi isto taka i yedyen shal.
З-м- --и--туд-но-е.
З___ е и с______ е_
З-м- е и с-у-е-о е-
-------------------
Зима е и студено е. 0 Zi----e - --o---eno-ye.Z___ y_ i s________ y__Z-m- y- i s-o-d-e-o y-.-----------------------Zima ye i stoodyeno ye.
Ч-------е -д сн-г.
Ч______ е о_ с____
Ч-в-к-т е о- с-е-.
------------------
Човекот е од снег. 0 C-o-y------- od -n-eg-.C________ y_ o_ s______C-o-y-k-t y- o- s-y-g-.-----------------------Chovyekot ye od snyegu.
То- н- но-- пан--ло-и - ма-тил.
Т__ н_ н___ п________ и м______
Т-ј н- н-с- п-н-а-о-и и м-н-и-.
-------------------------------
Тој не носи панталони и мантил. 0 T-ј -y- n-s---a--a-oni i -ant-l.T__ n__ n___ p________ i m______T-ј n-e n-s- p-n-a-o-i i m-n-i-.--------------------------------Toј nye nosi pantaloni i mantil.
Но-----к-т не се с--з-ува.
Н_ ч______ н_ с_ с________
Н- ч-в-к-т н- с- с-р-н-в-.
--------------------------
Но човекот не се смрзнува. 0 No chov---o---ye-sy---m----o-a.N_ c________ n__ s__ s_________N- c-o-y-k-t n-e s-e s-r-n-o-a--------------------------------No chovyekot nye sye smrznoova.
Т-а е с-е--о.
Т__ е с______
Т-а е с-е-к-.
-------------
Тоа е снешко. 0 To--ye -n--s---.T__ y_ s________T-a y- s-y-s-k-.----------------Toa ye snyeshko.
თანამედროვე ენები შეიძლება გაანალიზდეს ლინგვისტების მიერ.
ამის გასაკეთებლად უამრავი მეთოდი არსებობს.
მაგრამ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ათასწლეულების წინ?
ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა ბევრად უფრო ძნელია.
ამის მიუხედავად, მეცნიერები წლების განმავლობაში აგრძელებდნენ კვლევას.
მათ სურთ იმის გამოკვლევა, თუ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ძველად.
ამისათვის ისინი ცდილობენ უძველესი სამეტყველო ფორმების რეკონსტრუქციას.
ამერიკელმა მეცნიერებმა უაღრესად საინტერესო აღმოჩენა გააკეთეს.
მათ 2,000-ზე მეტი ენა გააანალიზეს.
კერძოდ, მათ გააანალიზეს წინადადებების სტრუქტურა ენებში.
მათი კვლევის შედეგები ძალიან საინტერესო იყო.
ენების ნახევარზე მეტს ჰქონდა S-O-V წინადადებების სტრუქტურა.
ანუ, წინადადებების თანამიმდევრობა ასეთია: ქვემდებარე, დამატება და ზმნა.
700 ენაზე მეტი S-V-O მოდელს შეესაბამება.
ხოლო დაახლოებით 160 ენა შეესაბამება V-S-O მოდელს.
მხოლოდ დაახლოებით 40 ენა იყენებს V-O-S მოდელს.
120 ენა ავლენს ჰიბრიდულ თვისებას.
მეორეს მხრივ, O-V-S და O-S-V აშკარად იშვიათი სისტემებია.
გაანალიზებული ენების უმრავლესობა S-O-V პრინციპს იყენებს.
ამის მაგალითებია სპარსული, იაპონური და თურქული.
თუმცა, ცოცხალი ენების უმრავლესობა S-V-O მოდელს შეესაბამება.
დღეს წინადადების ეს სტრუქტურა ინდო-ევროპული ენების ოჯახში დომინირებს.
მკვლევარების აზრით, ადრე გამოიყენებოდა S-O-V მოდელი.
ამ სისტემას ემყარება ყველა ენა.
მაგრამ შემდეგ ენები ერთმანეთს დაშორდა.
ჩვენ ჯერ არ ვიცით, თუ როგორ მოხდა ეს.
თუმცა, წინადადების სტრუქტურების ცვლილებას რაღაც მიზეზი უნდა ჰქონოდა.
რადგან ევოლუციის პროცესში უპირატესობა ენიჭება მას, რომელსაც უპირატესობა აქვს...