А-ну---л-бу--ры-з--ет-у-ам.
А___ б_____ ф__ з к________
А-н- б-л-б- ф-ы з к-т-у-а-.
---------------------------
Адну бульбу фры з кетчупам. 0 Adnu b-l’b---r----ketch-pam.A___ b_____ f__ z k_________A-n- b-l-b- f-y z k-t-h-p-m-----------------------------Adnu bul’bu fry z ketchupam.
І -зве -орц-і -а-н-зу.
І д___ п_____ м_______
І д-в- п-р-ы- м-я-э-у-
----------------------
І дзве порцыі маянэзу. 0 І --v---o-t--і--ayan-zu.І d___ p______ m________І d-v- p-r-s-і m-y-n-z-.------------------------І dzve portsyі mayanezu.
І т-- пор--- -м--а--й ка-б-с- - ---ч--а-.
І т__ п_____ с_______ к______ з г________
І т-ы п-р-ы- с-а-а-а- к-ў-а-ы з г-р-ы-а-.
-----------------------------------------
І тры порцыі смажанай каўбасы з гарчыцай. 0 І t-y p-rtsy----az--n-y--a--a-- z--a-chyt-ay.І t__ p______ s________ k______ z g__________І t-y p-r-s-і s-a-h-n-y k-u-a-y z g-r-h-t-a-.---------------------------------------------І try portsyі smazhanay kaubasy z garchytsay.
Як-- ў Ва- -с-ь-г--од-і--?
Я___ ў В__ ё___ г_________
Я-а- ў В-с ё-ц- г-р-д-і-а-
--------------------------
Якая ў Вас ёсць гародніна? 0 Yak-ya-u --s y-sts- gar-dnі-a?Y_____ u V__ y_____ g_________Y-k-y- u V-s y-s-s- g-r-d-і-a-------------------------------Yakaya u Vas yosts’ garodnіna?
У --- --ц---вяці--а--ка----а?
У В__ ё___ к________ к_______
У В-с ё-ц- к-я-і-т-я к-п-с-а-
-----------------------------
У Вас ёсць квяцістая капуста? 0 U Va--y-s-s--kvyat-іs--y--kapu--a?U V__ y_____ k___________ k_______U V-s y-s-s- k-y-t-і-t-y- k-p-s-a-----------------------------------U Vas yosts’ kvyatsіstaya kapusta?
Я -е л---ю ------.
Я н_ л____ ц______
Я н- л-б-ю ц-б-л-.
------------------
Я не люблю цыбулю. 0 Y- -e-ly---yu ---b--yu.Y_ n_ l______ t________Y- n- l-u-l-u t-y-u-y-.-----------------------Ya ne lyublyu tsybulyu.
Я-не------ а-івы.
Я н_ л____ а_____
Я н- л-б-ю а-і-ы-
-----------------
Я не люблю алівы. 0 Ya -----u-----a-і-y.Y_ n_ l______ a_____Y- n- l-u-l-u a-і-y---------------------Ya ne lyublyu alіvy.
Я--------ю -ры--.
Я н_ л____ г_____
Я н- л-б-ю г-ы-ы-
-----------------
Я не люблю грыбы. 0 Ya -e--yu--y- --y-y.Y_ n_ l______ g_____Y- n- l-u-l-u g-y-y---------------------Ya ne lyublyu gryby.
Shumica e gjuhëve që fliten në të gjithë botën janë gjuhë tonale.
Lartësia e tonit është vendimtar tek gjuhët tonale.
Ai përcakton kuptimin e fjalëve ose rrokjeve.
Kështu që toni është pjesë e fjalës.
Shumica e gjuhëve që fliten në Azi janë gjuhë tonale.
Kinezishtja, tailandishtja dhe vietmanishtja i përkasin kësaj kategorie.
Gjuhë tonale ekzistojnë gjithashtu në Afrikë.
Shumë gjuhë indigjene të Amerikës janë gjithashtu gjuhë tonale.
Gjuhët indo-evropiane kryesisht përmbajnë vetëm elemente tonale.
Kjo vlen për suedishten ose serbishten.
Numri i kontrasteve tonale ndryshon në varësi të gjuhës.
Ekzistojnë katër tone të ndryshme në gjuhën kineze.
Prandaj rrokja
ma
mund të ketë katër kuptime.
Ato janë:
nënë, farë kërpi, kalë
dhe
sharje
.
Interesant është fakti se gjuhët tonale ndikojnë në dëgjimin tonë.
Këtë e kanë treguar studime të dëgjimit absolut.
Dëgjimi absolut është aftësia për të përcaktuar saktësisht tingujt e dëgjuar.
Dëgjimi absolut është shumë i rrallë në Evropë dhe në Amerikën e Veriut.
Më pak se 1 në 10000 njerëz e kanë atë.
Ky fakt është i ndryshëm me folësit nativë të gjuhës kineze.
Ku 9 herë më shume njerëz e kanë këtë aftësi të veçantë.
Të gjithë e kemi gëzuar këtë aftësi kur ishim foshnje.
Ajo ka qenë e nevojshme për të mësuar të flasim saktë.
Për fat të keq, shumica e njerëzve e humbasin me kalimin e kohës.
Lartësia e tonit është sigurisht shumë e rëndësishme edhe në muzikë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për kulturat që flasin një gjuhë tonale.
Melodia duhet ndjekur me shumë saktësi.
Përndryshe një këngë e bukur dashurie bëhet një këngë e pakuptimtë!