И -в- п---и--- ----н-за.
И д__ п_____ с м________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 I -v--p-rts------ay--eza.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И т-и---рц-----ч-н---ад---ч------о----а.
И т__ п_____ п_____ н________ с г_______
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 I-tri-port-ii p-c-e-- na-en--h-- s -or--itsa.I t__ p______ p______ n_________ s g_________I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И-В-- ли--б-ч--е --ща?
И В__ л_ о______ л____
И В-е л- о-и-а-е л-щ-?
----------------------
И Вие ли обичате леща? 0 I V-e li --ic-a---les---a?I V__ l_ o_______ l_______I V-e l- o-i-h-t- l-s-c-a---------------------------I Vie li obichate leshcha?
И-ти--и --ичаш--о-к---?
И т_ л_ о_____ м_______
И т- л- о-и-а- м-р-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш моркови? 0 I-ti--i---i-h--h-m--ko--?I t_ l_ o_______ m_______I t- l- o-i-h-s- m-r-o-i--------------------------I ti li obichash morkovi?
И ти----обича- бр-ко-и?
И т_ л_ о_____ б_______
И т- л- о-и-а- б-о-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш броколи? 0 I -i l- -b-ch--- brok---?I t_ l_ o_______ b_______I t- l- o-i-h-s- b-o-o-i--------------------------I ti li obichash brokoli?
И -- -и-о-ичаш пип--?
И т_ л_ о_____ п_____
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I t---- o-ich-s- -----?I t_ l_ o_______ p_____I t- l- o-i-h-s- p-p-r------------------------I ti li obichash piper?
Shumica e gjuhëve që fliten në të gjithë botën janë gjuhë tonale.
Lartësia e tonit është vendimtar tek gjuhët tonale.
Ai përcakton kuptimin e fjalëve ose rrokjeve.
Kështu që toni është pjesë e fjalës.
Shumica e gjuhëve që fliten në Azi janë gjuhë tonale.
Kinezishtja, tailandishtja dhe vietmanishtja i përkasin kësaj kategorie.
Gjuhë tonale ekzistojnë gjithashtu në Afrikë.
Shumë gjuhë indigjene të Amerikës janë gjithashtu gjuhë tonale.
Gjuhët indo-evropiane kryesisht përmbajnë vetëm elemente tonale.
Kjo vlen për suedishten ose serbishten.
Numri i kontrasteve tonale ndryshon në varësi të gjuhës.
Ekzistojnë katër tone të ndryshme në gjuhën kineze.
Prandaj rrokja
ma
mund të ketë katër kuptime.
Ato janë:
nënë, farë kërpi, kalë
dhe
sharje
.
Interesant është fakti se gjuhët tonale ndikojnë në dëgjimin tonë.
Këtë e kanë treguar studime të dëgjimit absolut.
Dëgjimi absolut është aftësia për të përcaktuar saktësisht tingujt e dëgjuar.
Dëgjimi absolut është shumë i rrallë në Evropë dhe në Amerikën e Veriut.
Më pak se 1 në 10000 njerëz e kanë atë.
Ky fakt është i ndryshëm me folësit nativë të gjuhës kineze.
Ku 9 herë më shume njerëz e kanë këtë aftësi të veçantë.
Të gjithë e kemi gëzuar këtë aftësi kur ishim foshnje.
Ajo ka qenë e nevojshme për të mësuar të flasim saktë.
Për fat të keq, shumica e njerëzve e humbasin me kalimin e kohës.
Lartësia e tonit është sigurisht shumë e rëndësishme edhe në muzikë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për kulturat që flasin një gjuhë tonale.
Melodia duhet ndjekur me shumë saktësi.
Përndryshe një këngë e bukur dashurie bëhet një këngë e pakuptimtë!