Е-на-п-рци- п--ж-ни---р--ф- - -е----.
Една порция пържени картофи с кетчуп.
Е-н- п-р-и- п-р-е-и к-р-о-и с к-т-у-.
-------------------------------------
Една порция пържени картофи с кетчуп. 0 E--- -o-tsiya-----heni-k----f- s -etc--p.Edna portsiya pyrzheni kartofi s ketchup.E-n- p-r-s-y- p-r-h-n- k-r-o-i s k-t-h-p------------------------------------------Edna portsiya pyrzheni kartofi s ketchup.
И д-е ----ии-- май-не-а.
И две порции с майонеза.
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 I---e---r-sii --may--e-a.I dve portsii s mayoneza.I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И-три-п--ц-и -е--н--н--ени----с--орч--а.
И три порции печени наденички с горчица.
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 I --i p--tsii--e--eni n-de--chk- s-g--c-i-sa.I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И-Вие----о-ич-т-------?
И Вие ли обичате чесън?
И В-е л- о-и-а-е ч-с-н-
-----------------------
И Вие ли обичате чесън? 0 I-Vie l- ob-ch-------s-n?I Vie li obichate chesyn?I V-e l- o-i-h-t- c-e-y-?-------------------------I Vie li obichate chesyn?
И-В---л--об---т- к--ело--е-е?
И Вие ли обичате кисело зеле?
И В-е л- о-и-а-е к-с-л- з-л-?
-----------------------------
И Вие ли обичате кисело зеле? 0 I-V-e li --ich--e--i-----z---?I Vie li obichate kiselo zele?I V-e l- o-i-h-t- k-s-l- z-l-?------------------------------I Vie li obichate kiselo zele?
И Вие л- о---а-е леща?
И Вие ли обичате леща?
И В-е л- о-и-а-е л-щ-?
----------------------
И Вие ли обичате леща? 0 I--ie ---o-i-h-------h-h-?I Vie li obichate leshcha?I V-e l- o-i-h-t- l-s-c-a---------------------------I Vie li obichate leshcha?
И-т- ---о--ча- -орков-?
И ти ли обичаш моркови?
И т- л- о-и-а- м-р-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш моркови? 0 I----li--b----s---o---vi?I ti li obichash morkovi?I t- l- o-i-h-s- m-r-o-i--------------------------I ti li obichash morkovi?
И--и -и-об---ш -ро--ли?
И ти ли обичаш броколи?
И т- л- о-и-а- б-о-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш броколи? 0 I ------obi-h--h ---k---?I ti li obichash brokoli?I t- l- o-i-h-s- b-o-o-i--------------------------I ti li obichash brokoli?
И-ти л---бич---п--е-?
И ти ли обичаш пипер?
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I t---- o--c---h p----?I ti li obichash piper?I t- l- o-i-h-s- p-p-r------------------------I ti li obichash piper?
А- -е обича----к.
Аз не обичам лук.
А- н- о-и-а- л-к-
-----------------
Аз не обичам лук. 0 Az-n--obic-am---k.Az ne obicham luk.A- n- o-i-h-m l-k-------------------Az ne obicham luk.
А--н---би--- -а----и.
Аз не обичам маслини.
А- н- о-и-а- м-с-и-и-
---------------------
Аз не обичам маслини. 0 A--n---bich-m ma--in-.Az ne obicham maslini.A- n- o-i-h-m m-s-i-i-----------------------Az ne obicham maslini.
А--н--о-ич-м -ъ-и.
Аз не обичам гъби.
А- н- о-и-а- г-б-.
------------------
Аз не обичам гъби. 0 A- ne-ob-ch-m -y-i.Az ne obicham gybi.A- n- o-i-h-m g-b-.-------------------Az ne obicham gybi.
Shumica e gjuhëve që fliten në të gjithë botën janë gjuhë tonale.
Lartësia e tonit është vendimtar tek gjuhët tonale.
Ai përcakton kuptimin e fjalëve ose rrokjeve.
Kështu që toni është pjesë e fjalës.
Shumica e gjuhëve që fliten në Azi janë gjuhë tonale.
Kinezishtja, tailandishtja dhe vietmanishtja i përkasin kësaj kategorie.
Gjuhë tonale ekzistojnë gjithashtu në Afrikë.
Shumë gjuhë indigjene të Amerikës janë gjithashtu gjuhë tonale.
Gjuhët indo-evropiane kryesisht përmbajnë vetëm elemente tonale.
Kjo vlen për suedishten ose serbishten.
Numri i kontrasteve tonale ndryshon në varësi të gjuhës.
Ekzistojnë katër tone të ndryshme në gjuhën kineze.
Prandaj rrokja
ma
mund të ketë katër kuptime.
Ato janë:
nënë, farë kërpi, kalë
dhe
sharje
.
Interesant është fakti se gjuhët tonale ndikojnë në dëgjimin tonë.
Këtë e kanë treguar studime të dëgjimit absolut.
Dëgjimi absolut është aftësia për të përcaktuar saktësisht tingujt e dëgjuar.
Dëgjimi absolut është shumë i rrallë në Evropë dhe në Amerikën e Veriut.
Më pak se 1 në 10000 njerëz e kanë atë.
Ky fakt është i ndryshëm me folësit nativë të gjuhës kineze.
Ku 9 herë më shume njerëz e kanë këtë aftësi të veçantë.
Të gjithë e kemi gëzuar këtë aftësi kur ishim foshnje.
Ajo ka qenë e nevojshme për të mësuar të flasim saktë.
Për fat të keq, shumica e njerëzve e humbasin me kalimin e kohës.
Lartësia e tonit është sigurisht shumë e rëndësishme edhe në muzikë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për kulturat që flasin një gjuhë tonale.
Melodia duhet ndjekur me shumë saktësi.
Përndryshe një këngë e bukur dashurie bëhet një këngë e pakuptimtë!