Frazlibro

eo Landoj kaj lingvoj   »   ro Ţări şi limbi

5 [kvin]

Landoj kaj lingvoj

Landoj kaj lingvoj

5 [cinci]

Ţări şi limbi

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto rumana Ludu Pli
Johano estas el Londono. Jo-- est----- L-n---. J___ e___ d__ L______ J-h- e-t- d-n L-n-r-. --------------------- John este din Londra. 0
Londono situas en Britujo. Lon-r---s---în M-r-a Brit-ni-. L_____ e___ î_ M____ B________ L-n-r- e-t- î- M-r-a B-i-a-i-. ------------------------------ Londra este în Marea Britanie. 0
Li parolas la anglan. E--v--be----e-gle-a. E_ v_______ e_______ E- v-r-e-t- e-g-e-a- -------------------- El vorbeşte engleza. 0
Maria estas el Madrido. Mar---e-t- din-Ma-ri-. M____ e___ d__ M______ M-r-a e-t- d-n M-d-i-. ---------------------- Maria este din Madrid. 0
Madrido situas en Hispanujo. M-drid es-e-în----ni-. M_____ e___ î_ S______ M-d-i- e-t- î- S-a-i-. ---------------------- Madrid este în Spania. 0
Ŝi parolas la hispanan. Ea -o---şt--s-an-ol-. E_ v_______ s________ E- v-r-e-t- s-a-i-l-. --------------------- Ea vorbeşte spaniola. 0
Petro kaj Marta estas el Berlino. P-ter-ş--M----a-su-t din ---l-n. P____ ş_ M_____ s___ d__ B______ P-t-r ş- M-r-h- s-n- d-n B-r-i-. -------------------------------- Peter şi Martha sunt din Berlin. 0
Berlino situas en Germanujo. B------e--e-în -er-an-a. B_____ e___ î_ G________ B-r-i- e-t- î- G-r-a-i-. ------------------------ Berlin este în Germania. 0
Ĉu ambaŭ vi parolas la germanan? A--ndoi vorb-ţ- ---ma-ă? A______ v______ g_______ A-â-d-i v-r-i-i g-r-a-ă- ------------------------ Amândoi vorbiţi germană? 0
Londono estas ĉefurbo. L--d-a-est- ---a-i-a--. L_____ e___ o c________ L-n-r- e-t- o c-p-t-l-. ----------------------- Londra este o capitală. 0
Madrido kaj Berlino ankaŭ estas ĉefurboj. Şi --d-id ş--B-r-i---un---ap-tale. Ş_ M_____ ş_ B_____ s___ c________ Ş- M-d-i- ş- B-r-i- s-n- c-p-t-l-. ---------------------------------- Şi Madrid şi Berlin sunt capitale. 0
Ĉefurboj estas grandaj kaj bruaj. C-p-talele --nt mar- -- z----to---. C_________ s___ m___ ş_ z__________ C-p-t-l-l- s-n- m-r- ş- z-o-o-o-s-. ----------------------------------- Capitalele sunt mari şi zgomotoase. 0
Francujo situas en Eŭropo. F---ţ- se--fl--î---u-opa. F_____ s_ a___ î_ E______ F-a-ţ- s- a-l- î- E-r-p-. ------------------------- Franţa se află în Europa. 0
Egiptujo situas en Afriko. E--p- -----lă -n Af--c-. E____ s_ a___ î_ A______ E-i-t s- a-l- î- A-r-c-. ------------------------ Egipt se află în Africa. 0
Japanujo situas en Azio. J-p-n-a ----fl--------a. J______ s_ a___ î_ A____ J-p-n-a s- a-l- î- A-i-. ------------------------ Japonia se află în Asia. 0
Kanado situas en Nordameriko. Ca-ada -e--fl--în-Ame--ca-d- -or-. C_____ s_ a___ î_ A______ d_ N____ C-n-d- s- a-l- î- A-e-i-a d- N-r-. ---------------------------------- Canada se află în America de Nord. 0
Panamo situas en Centrameriko. P-n-ma se --lă -----eri---C-n--al-. P_____ s_ a___ î_ A______ C________ P-n-m- s- a-l- î- A-e-i-a C-n-r-l-. ----------------------------------- Panama se află în America Centrală. 0
Brazilo situas en Sudameriko. B---i--a -e află î- -m-ri-a-d---ud. B_______ s_ a___ î_ A______ d_ S___ B-a-i-i- s- a-l- î- A-e-i-a d- S-d- ----------------------------------- Brazilia se află în America de Sud. 0

Lingvoj kaj dialektoj

Estas inter 6000 kaj 7000 malsamaj lingvoj en la mondo. La nombro de dialektoj kompreneble multe pli altas. Sed kio diferencigas lingvon de dialekto? Dialektoj ĉiam havas klaran lokligitan kolorecon. Ili do apartenas al la regionaj lingvaj variaĵoj. Tio signifas ke la dialektoj estas la lingvoformo kun la plej malvasta areo. Ĝenerale la dialektoj estas nur parolataj, ne skribataj. Ili konsistigas propran lingvan sistemon. Kaj ili sekvas siajn proprajn regulojn. Teorie ĉiu lingvo povas naski senliman nombron de dialektoj. Ĉiuj dialektoj originas el la norma lingvo. La norman lingvon komprenas ĉiuj anoj de lando. Per ĝi ankaŭ parolantoj de malproksimega dialekto povas komuniki. Preskaŭ ĉiuj dialektoj pli kaj pli malgraviĝas. En la urboj oni apenaŭ plu aŭdas dialektojn. Ankaŭ en la profesia vivo oni ĝenerale parolas la norman lingvon. Tial dialektparolantojn oni ofte konsideras kamparaj kaj malkleraj. Ili tamen troveblas en ĉiuj sociaj tavoloj. La dialektparolantoj do ne estas malpli inteligentaj ol la aliaj. Tute male! Kiu dialekte parolas, tiu havas multajn avantaĝojn. Ekzemple en lingvokurso. La dialektparolantoj scias ke ekzistas malsamaj lingvaj formoj. Kaj ili lernis rapide ŝanĝi inter lingvaj stiloj. Tial pli kompetentas la dialektparolantoj pri stilvariado. Ili sentas tion, kiu lingvostilo taŭgas por kiu situacio. Tio estas eĉ science pruvita. Do kuraĝu uzi dialekton - tio indas!