Frazlibro

eo Korpopartoj   »   ro Părţile corpului omenesc

58 [kvindek ok]

Korpopartoj

Korpopartoj

58 [cincizeci şi opt]

Părţile corpului omenesc

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto rumana Ludu Pli
Mi desegnas viron. Des---z u- --. Desenez un om. D-s-n-z u- o-. -------------- Desenez un om. 0
Unue la kapon. M-i --t-i-cap-l. Mai întâi capul. M-i î-t-i c-p-l- ---------------- Mai întâi capul. 0
La viro surhavas ĉapelon. Omul--o--t- o--ă-ăr--. Omul poartă o pălărie. O-u- p-a-t- o p-l-r-e- ---------------------- Omul poartă o pălărie. 0
La haroj ne videblas. P-ru- nu--e-v-de. Părul nu se vede. P-r-l n- s- v-d-. ----------------- Părul nu se vede. 0
Ankaŭ la oreloj ne videblas. Şi-ni-- ur--hil--n- ------. Şi nici urechile nu se văd. Ş- n-c- u-e-h-l- n- s- v-d- --------------------------- Şi nici urechile nu se văd. 0
Ankaŭ la dorso ne videblas. Nici -----l- nu--e-v--e. Nici spatele nu se vede. N-c- s-a-e-e n- s- v-d-. ------------------------ Nici spatele nu se vede. 0
Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon. De-------chi- şi gur-. Desenez ochii şi gura. D-s-n-z o-h-i ş- g-r-. ---------------------- Desenez ochii şi gura. 0
La viro dancas kaj ridas. O--l da-s---ă -----de. Omul dansează şi râde. O-u- d-n-e-z- ş- r-d-. ---------------------- Omul dansează şi râde. 0
La viro havas longan nazon. O-u--a-e -- --------. Omul are un nas lung. O-u- a-e u- n-s l-n-. --------------------- Omul are un nas lung. 0
Li portas lambastonon en siaj manoj. Ţ-ne u---a---n------in-. Ţine un baston în mâini. Ţ-n- u- b-s-o- î- m-i-i- ------------------------ Ţine un baston în mâini. 0
Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo. P---t--ş- u- f---- -n--u--- -âtu-u-. Poartă şi un fular în jurul gâtului. P-a-t- ş- u- f-l-r î- j-r-l g-t-l-i- ------------------------------------ Poartă şi un fular în jurul gâtului. 0
Vintras kaj malvarmas. Este-i-r-- ş--e--e-fr-g. Este iarnă şi este frig. E-t- i-r-ă ş- e-t- f-i-. ------------------------ Este iarnă şi este frig. 0
La brakoj estas muskolaj. Br-ţe-e----t --ter--c-. Braţele sunt puternice. B-a-e-e s-n- p-t-r-i-e- ----------------------- Braţele sunt puternice. 0
La gamboj ankaŭ estas muskolaj. Ş-----ioar-l- --nt --t--ni-e. Şi picioarele sunt puternice. Ş- p-c-o-r-l- s-n- p-t-r-i-e- ----------------------------- Şi picioarele sunt puternice. 0
La viro estas el neĝo. Omul -st---i- -ăpadă. Omul este din zăpadă. O-u- e-t- d-n z-p-d-. --------------------- Omul este din zăpadă. 0
Li surhavas nek pantalonon nek mantelon. Nu--o-rtă------lo-i -- ------. Nu poartă pantaloni şi palton. N- p-a-t- p-n-a-o-i ş- p-l-o-. ------------------------------ Nu poartă pantaloni şi palton. 0
Sed la viro ne frostiĝas. Dar--m-l-- n--i -st- -ri-. Dar omului nu-i este frig. D-r o-u-u- n--- e-t- f-i-. -------------------------- Dar omului nu-i este frig. 0
Li estas neĝhomo. Este un--m de --p--ă. Este un om de zăpadă. E-t- u- o- d- z-p-d-. --------------------- Este un om de zăpadă. 0

La lingvo de niaj prapatroj

La modernaj lingvoj analizeblas de lingvistoj. Tiucele uziĝas diversaj metodoj. Sed kiel parolis la homoj antaŭ jarmiloj? Multe pli malfacilas prirespondi tiun demandon. Ĝi malgraŭe okupas sciencistojn delonge. Ili ŝatus esplori kiel oni antaŭe parolis. Ili tiucele provas rekonstrui malnovajn lingvajn formojn. Usonaj esploristoj freŝe faris ekscitan malkovron. Ili analizis pli ol 2000 lingvojn. Ili tiuokaze analizis precipe la sintakson de la lingvoj. La rezulto de ilia esploro estis tre interesa. Ĉirkaŭ la duono de la lingvoj havas la sintakson S-O-V. Tio signifas ke sekviĝas la principo Subjekto, Objekto, Verbo. Pli ol 700 lingvoj sekvas la modelon S-V-O. Kaj ĉirkaŭ 160 lingvoj funkcias laŭ la sistemo V-S-O. La modelon V-O-S uzas nur ĉirkaŭ 40 lingvoj. 120 lingvoj montras miksajn formojn. O-V-S kaj O-S-V aliflanke estas konsiderinde pli maloftaj sistemoj. La plimulto de la pristuditaj lingvoj uzas do la principon S-O-V. Al ili apartenas ekzemple la persa, la japana kaj la turka. Sed la plej multaj vivantaj lingvoj sekvas la modelon S-V-O. En la hindeŭropa lingva familio hodiaŭ dominas tiu sintakso. La esploristoj kredas ke oni antaŭe parolis per la modelo S-O-V. Sur tiu sistemo baziĝis ĉiuj lingvoj. Sed poste la lingvoj dise evoluis. Oni ankoraŭ ne scias kial tio okazis. Sed la sintaksa variiĝo devas havinti kialon. Ĉar en la evoluo, trudiĝas nur tio, kio havas avantaĝojn.