আমি--কজন-মানু--- ছ-ি--ঁকছ- ৷
আ_ এ___ মা___ ছ_ আঁ__ ৷
আ-ি এ-জ- ম-ন-ষ-র ছ-ি আ-ক-ি ৷
----------------------------
আমি একজন মানুষের ছবি আঁকছি ৷ 0 ām--ē-a-a-- -ānu---- chab- -m--a--iā__ ē______ m_______ c____ ā______ā-i ē-a-a-a m-n-ṣ-r- c-a-i ā-̐-a-h------------------------------------āmi ēkajana mānuṣēra chabi ām̐kachi
ত-র-পি-----দেখা-যায়----৷
তা_ পি___ দে_ যা_ না ৷
ত-র প-ঠ-া- দ-খ- য-য় ন- ৷
------------------------
তার পিঠটাও দেখা যায় না ৷ 0 tā----i-h-ṭ--ō-dēk-ā-yā-- nāt___ p________ d____ y___ n_t-r- p-ṭ-a-ā-ō d-k-ā y-ẏ- n-----------------------------tāra piṭhaṭā'ō dēkhā yāẏa nā
সে -ার-হ--ে-এক-া-ছ-়ি--রে --ে ৷
সে তা_ হা_ এ__ ছ_ ধ_ আ_ ৷
স- ত-র হ-ত- এ-ট- ছ-়- ধ-ে আ-ে ৷
-------------------------------
সে তার হাতে একটা ছড়ি ধরে আছে ৷ 0 sē -ā-- ---- ēk----------d-ar- ā--ēs_ t___ h___ ē____ c____ d____ ā___s- t-r- h-t- ē-a-ā c-a-i d-a-ē ā-h------------------------------------sē tāra hātē ēkaṭā chaṛi dharē āchē
হ-- --ট--মজব-- ৷
হা_ দু_ ম___ ৷
হ-ত দ-ট- ম-ব-ত ৷
----------------
হাত দুটো মজবুত ৷ 0 hāta-------------ah___ d___ m_______h-t- d-ṭ- m-j-b-t-------------------hāta duṭō majabuta
ক--্-ু--া-ু---র-ঠা--ডা ল--ছে না ৷
কি__ মা____ ঠা__ লা__ না ৷
ক-ন-ত- ম-ন-ষ-া- ঠ-ণ-ড- ল-গ-ে ন- ৷
---------------------------------
কিন্তু মানুষটার ঠাণ্ডা লাগছে না ৷ 0 k-nt- -ā----ṭā-----āṇḍ--lāg--hē--āk____ m_________ ṭ_____ l______ n_k-n-u m-n-ṣ-ṭ-r- ṭ-ā-ḍ- l-g-c-ē n-----------------------------------kintu mānuṣaṭāra ṭhāṇḍā lāgachē nā
Қазіргі тілдерді лингвисттер зерттей алады.
Ол үшін әртүрлі әдістер қолданылады.
Бірақ мыңдаған жылдар бұрын адамдар қалай сөйлескен?
Бұл сұраққа жауап беру әлдеқайда қиын.
Соған қарамастан, ғалымдар бұл мәселе бойынша ұзақ уақыт бойы жұмыс істеп келеді.
Олар адамдардың бұрын қалай сөйлескендерін зерттегілері келеді.
Ол үшін олар көне тілдік формаларды қайта құруға тырысуда.
Американдық зерттеушілер қызықты жаңалық ашты.
Олар 2000 астам тілді талдаған.
Олар, ең алдымен, сөйлемнің құрылымын қарастырған.
Олардың зерттеулерінің нәтижесі өте қызық болып шықты.
Тілдердің жартысына жуығының сөйлемдерінің құрылымы S-O-V.
Яғни, келесі қағидат қолданылады: зат есім (S), толықтауыш (O), етістік (V).
700 астам тіл S-V-O үлгісін пайдаланады.
160 жуық тіл V-S-O жүйесі бойынша жұмыс істейді.
V-O-S үлгісін, шамамен, 40 тіл ғана пайдаланады.
120 тілде аралас формалар қолданылады.
O-V-S және O-S-V үлгілері, керісінше, сирек кездесетін жүйелер болып табылады.
Осылайша, зерттелген тілдердің көпшілігі S-O-V қағидатын қолданады.
Бұл тілдерге, мысалы, парсы, жапон және түрік тілдері жатады.
Бірақ тірі тілдердің көпшілігі S-V-O үлгісін ұстанады.
Үндігерман тілдер семьясында, бүгінде, осы сөйлем құрылымы жиі қолданылады.
Ғалымдардың пікірінше, бұрын адамдар S-O-V үлгісімен сөйлеген.
Барлық тілдер осы жүйеге негізделген.
Кейін, алайда, тілдер әртүрлі бағытта дамып кеткен.
Неліктен бұлай болғандығы, әзірге белгісіз.
Сөйлем құрылымындағы өзгерістің белгілі бір себебі болу керек.
Себебі, эволюцияда тек артықшылықтары бар заттар жойылмайды...