Я ---ю--чо----ка.
Я м____ ч________
Я м-л-ю ч-л-в-к-.
-----------------
Я малюю чоловіка. 0 YA maly-y- ch-lo-ika.Y_ m______ c_________Y- m-l-u-u c-o-o-i-a----------------------YA malyuyu cholovika.
Я м-л-ю--ч- - --т.
Я м____ о__ і р___
Я м-л-ю о-і і р-т-
------------------
Я малюю очі і рот. 0 Y--mal--y- oc-- - rot.Y_ m______ o___ i r___Y- m-l-u-u o-h- i r-t-----------------------YA malyuyu ochi i rot.
Чол-в-- -а--ю--і ---є-ь-я.
Ч______ т_____ і с________
Ч-л-в-к т-н-ю- і с-і-т-с-.
--------------------------
Чоловік танцює і сміється. 0 Ch---vi- ta-t-y----i s--yet-s--.C_______ t________ i s__________C-o-o-i- t-n-s-u-e i s-i-e-ʹ-y-.--------------------------------Cholovik tantsyuye i smiyetʹsya.
Ві----с--ь у--у--- -а--ц-.
В__ н_____ у р____ п______
В-н н-с-т- у р-к-х п-л-ц-.
--------------------------
Він носить у руках палицю. 0 V-- n-sy-ʹ --ru-a-- -a------.V__ n_____ u r_____ p________V-n n-s-t- u r-k-k- p-l-t-y-.-----------------------------Vin nosytʹ u rukakh palytsyu.
Це зима і-хол-д-о.
Ц_ з___ і х_______
Ц- з-м- і х-л-д-о-
------------------
Це зима і холодно. 0 Ts- z--a ----o-o-n-.T__ z___ i k________T-e z-m- i k-o-o-n-.--------------------Tse zyma i kholodno.
Ві- н- нос-ть---ан-в-і па--т-.
В__ н_ н_____ ш_____ і п______
В-н н- н-с-т- ш-а-і- і п-л-т-.
------------------------------
Він не носить штанів і пальта. 0 V-n -- -osy---shta-iv i-p-l-t-.V__ n_ n_____ s______ i p______V-n n- n-s-t- s-t-n-v i p-l-t-.-------------------------------Vin ne nosytʹ shtaniv i palʹta.
Қазіргі тілдерді лингвисттер зерттей алады.
Ол үшін әртүрлі әдістер қолданылады.
Бірақ мыңдаған жылдар бұрын адамдар қалай сөйлескен?
Бұл сұраққа жауап беру әлдеқайда қиын.
Соған қарамастан, ғалымдар бұл мәселе бойынша ұзақ уақыт бойы жұмыс істеп келеді.
Олар адамдардың бұрын қалай сөйлескендерін зерттегілері келеді.
Ол үшін олар көне тілдік формаларды қайта құруға тырысуда.
Американдық зерттеушілер қызықты жаңалық ашты.
Олар 2000 астам тілді талдаған.
Олар, ең алдымен, сөйлемнің құрылымын қарастырған.
Олардың зерттеулерінің нәтижесі өте қызық болып шықты.
Тілдердің жартысына жуығының сөйлемдерінің құрылымы S-O-V.
Яғни, келесі қағидат қолданылады: зат есім (S), толықтауыш (O), етістік (V).
700 астам тіл S-V-O үлгісін пайдаланады.
160 жуық тіл V-S-O жүйесі бойынша жұмыс істейді.
V-O-S үлгісін, шамамен, 40 тіл ғана пайдаланады.
120 тілде аралас формалар қолданылады.
O-V-S және O-S-V үлгілері, керісінше, сирек кездесетін жүйелер болып табылады.
Осылайша, зерттелген тілдердің көпшілігі S-O-V қағидатын қолданады.
Бұл тілдерге, мысалы, парсы, жапон және түрік тілдері жатады.
Бірақ тірі тілдердің көпшілігі S-V-O үлгісін ұстанады.
Үндігерман тілдер семьясында, бүгінде, осы сөйлем құрылымы жиі қолданылады.
Ғалымдардың пікірінше, бұрын адамдар S-O-V үлгісімен сөйлеген.
Барлық тілдер осы жүйеге негізделген.
Кейін, алайда, тілдер әртүрлі бағытта дамып кеткен.
Неліктен бұлай болғандығы, әзірге белгісіз.
Сөйлем құрылымындағы өзгерістің белгілі бір себебі болу керек.
Себебі, эволюцияда тек артықшылықтары бар заттар жойылмайды...