И--шит- му-не-с-------т.
И у____ м_ н_ с_ в______
И у-и-е м- н- с- в-ж-а-.
------------------------
И ушите му не се виждат. 0 I u-h--e--u-ne -e-v-zhda-.I u_____ m_ n_ s_ v_______I u-h-t- m- n- s- v-z-d-t---------------------------I ushite mu ne se vizhdat.
Р-сув-- очи-е----ст--а.
Р______ о____ и у______
Р-с-в-м о-и-е и у-т-т-.
-----------------------
Рисувам очите и устата. 0 Ris-vam o--it--- ----ta.R______ o_____ i u______R-s-v-m o-h-t- i u-t-t-.------------------------Risuvam ochite i ustata.
Ч--------ан-ува-и-с- с--е.
Ч______ т______ и с_ с____
Ч-в-к-т т-н-у-а и с- с-е-.
--------------------------
Човекът танцува и се смее. 0 C-----y- ta--suv- - se s---.C_______ t_______ i s_ s____C-o-e-y- t-n-s-v- i s- s-e-.----------------------------Chovekyt tantsuva i se smee.
То---о-и -р--ка-- р---т- --.
Т__ н___ п_____ в р_____ с__
Т-й н-с- п-ъ-к- в р-ц-т- с-.
----------------------------
Той носи пръчка в ръцете си. 0 To--nos- ----hka-- -y--e-- -i.T__ n___ p______ v r______ s__T-y n-s- p-y-h-a v r-t-e-e s-.------------------------------Toy nosi prychka v rytsete si.
Нос- - --л ок-ло вр--а--и.
Н___ и ш__ о____ в____ с__
Н-с- и ш-л о-о-о в-а-а с-.
--------------------------
Носи и шал около врата си. 0 No-i --s-a--okol---ra-a-si.N___ i s___ o____ v____ s__N-s- i s-a- o-o-o v-a-a s-.---------------------------Nosi i shal okolo vrata si.
З----е-и -----д--о.
З___ е и е с_______
З-м- е и е с-у-е-о-
-------------------
Зима е и е студено. 0 Z--a-ye----e --u-e--.Z___ y_ i y_ s_______Z-m- y- i y- s-u-e-o----------------------Zima ye i ye studeno.
И-кра-ат- -у -а--илни.
И к______ м_ с_ с_____
И к-а-а-а м- с- с-л-и-
----------------------
И краката му са силни. 0 I k-akat--m--s---iln-.I k______ m_ s_ s_____I k-a-a-a m- s- s-l-i-----------------------I krakata mu sa silni.
Ч-век-----от-сн-г.
Ч______ е о_ с____
Ч-в-к-т е о- с-я-.
------------------
Човекът е от сняг. 0 Cho--kyt----ot-s---g.C_______ y_ o_ s_____C-o-e-y- y- o- s-y-g----------------------Chovekyt ye ot snyag.
Т-й ---н-с- -а-тал-н и-п---о.
Т__ н_ н___ п_______ и п_____
Т-й н- н-с- п-н-а-о- и п-л-о-
-----------------------------
Той не носи панталон и палто. 0 T----e n-si-pa---l-n - p----.T__ n_ n___ p_______ i p_____T-y n- n-s- p-n-a-o- i p-l-o------------------------------Toy ne nosi pantalon i palto.
Но -е--у - сту-ен-.
Н_ н_ м_ е с_______
Н- н- м- е с-у-е-о-
-------------------
Но не му е студено. 0 No -- -u -- --u-e-o.N_ n_ m_ y_ s_______N- n- m- y- s-u-e-o---------------------No ne mu ye studeno.
Қазіргі тілдерді лингвисттер зерттей алады.
Ол үшін әртүрлі әдістер қолданылады.
Бірақ мыңдаған жылдар бұрын адамдар қалай сөйлескен?
Бұл сұраққа жауап беру әлдеқайда қиын.
Соған қарамастан, ғалымдар бұл мәселе бойынша ұзақ уақыт бойы жұмыс істеп келеді.
Олар адамдардың бұрын қалай сөйлескендерін зерттегілері келеді.
Ол үшін олар көне тілдік формаларды қайта құруға тырысуда.
Американдық зерттеушілер қызықты жаңалық ашты.
Олар 2000 астам тілді талдаған.
Олар, ең алдымен, сөйлемнің құрылымын қарастырған.
Олардың зерттеулерінің нәтижесі өте қызық болып шықты.
Тілдердің жартысына жуығының сөйлемдерінің құрылымы S-O-V.
Яғни, келесі қағидат қолданылады: зат есім (S), толықтауыш (O), етістік (V).
700 астам тіл S-V-O үлгісін пайдаланады.
160 жуық тіл V-S-O жүйесі бойынша жұмыс істейді.
V-O-S үлгісін, шамамен, 40 тіл ғана пайдаланады.
120 тілде аралас формалар қолданылады.
O-V-S және O-S-V үлгілері, керісінше, сирек кездесетін жүйелер болып табылады.
Осылайша, зерттелген тілдердің көпшілігі S-O-V қағидатын қолданады.
Бұл тілдерге, мысалы, парсы, жапон және түрік тілдері жатады.
Бірақ тірі тілдердің көпшілігі S-V-O үлгісін ұстанады.
Үндігерман тілдер семьясында, бүгінде, осы сөйлем құрылымы жиі қолданылады.
Ғалымдардың пікірінше, бұрын адамдар S-O-V үлгісімен сөйлеген.
Барлық тілдер осы жүйеге негізделген.
Кейін, алайда, тілдер әртүрлі бағытта дамып кеткен.
Неліктен бұлай болғандығы, әзірге белгісіз.
Сөйлем құрылымындағы өзгерістің белгілі бір себебі болу керек.
Себебі, эволюцияда тек артықшылықтары бар заттар жойылмайды...