К-ш- --лпак к--ип-тура-.
Киши калпак кийип турат.
К-ш- к-л-а- к-й-п т-р-т-
------------------------
Киши калпак кийип турат. 0 Ki-- -a-p-k-k-y-p -urat.Kişi kalpak kiyip turat.K-ş- k-l-a- k-y-p t-r-t-------------------------Kişi kalpak kiyip turat.
Мен кө-д---н ж-на---зу--та---м.
Мен көздөрүн жана оозун тартам.
М-н к-з-ө-ү- ж-н- о-з-н т-р-а-.
-------------------------------
Мен көздөрүн жана оозун тартам. 0 M-- -----r-n -a-- oo-u- ta--am.Men közdörün jana oozun tartam.M-n k-z-ö-ü- j-n- o-z-n t-r-a-.-------------------------------Men közdörün jana oozun tartam.
Ки-и----ле---а-- -үлү- --т--.
Киши бийлеп жана күлүп жатат.
К-ш- б-й-е- ж-н- к-л-п ж-т-т-
-----------------------------
Киши бийлеп жана күлүп жатат. 0 Kişi--iyl-p jan--kül-p j--a-.Kişi biylep jana külüp jatat.K-ş- b-y-e- j-n- k-l-p j-t-t------------------------------Kişi biylep jana külüp jatat.
А- колун--т-я- -л---ж-р-т.
Ал колуна таяк алып жүрөт.
А- к-л-н- т-я- а-ы- ж-р-т-
--------------------------
Ал колуна таяк алып жүрөт. 0 Al---l----t-y-- -l-p jü---.Al koluna tayak alıp jüröt.A- k-l-n- t-y-k a-ı- j-r-t----------------------------Al koluna tayak alıp jüröt.
Ошонд-й-э-е-м---ун--------р---ч с-л-ны---үрө-.
Ошондой эле мойнуна моюн орогуч салынып жүрөт.
О-о-д-й э-е м-й-у-а м-ю- о-о-у- с-л-н-п ж-р-т-
----------------------------------------------
Ошондой эле мойнуна моюн орогуч салынып жүрөт. 0 Oşondoy-el--m-yn-na --y-- or--u- sa---ı- jü--t.Oşondoy ele moynuna moyun oroguç salınıp jüröt.O-o-d-y e-e m-y-u-a m-y-n o-o-u- s-l-n-p j-r-t------------------------------------------------Oşondoy ele moynuna moyun oroguç salınıp jüröt.
Бут-ары-д- --чтү-.
Буттары да күчтүү.
Б-т-а-ы д- к-ч-ү-.
------------------
Буттары да күчтүү. 0 B--ta---da--üç-üü.Buttarı da küçtüü.B-t-a-ı d- k-ç-ü-.------------------Buttarı da küçtüü.
Б-ро- -и-и------н---к.
Бирок киши үшүгөн жок.
Б-р-к к-ш- ү-ү-ө- ж-к-
----------------------
Бирок киши үшүгөн жок. 0 Birok ki-i -şüg---jok.Birok kişi üşügön jok.B-r-k k-ş- ü-ü-ö- j-k-----------------------Birok kişi üşügön jok.
Språkforskarar kan analysere moderne språk.
Dei brukar ulike metodar til å gjere det.
Men korleis snakka menneske for fleire tusen år sidan?
Det er mykje vanskelegare å svare på det spørsmålet.
Likevel har forskarane sysla med det lenge.
Dei vil utforske korleis folk snakka tidlegare.
For å få til det, prøver dei å rekonstruere gamle språkformer.
Amerikanske forskarar har no gjort ei spennande oppdaging.
Dei analyserte meir enn 2.000 språk.
Dei analyserte spesielt setningsbygnaden til språka.
Funna deira var særs interessante.
Om lag halvparten av språka hadde setningsbygnaden S-O-V.
Det vil seie at det gjeld prinsippet subjekt, objekt, verb.
Meir enn 700 språk fylgte mønsteret S-V-O.
Og om lag 160 språk brukte systemet V-S-O.
Berre om lag 40 språk brukte V-O-S.
120 språk hadde blandingsformer.
På andre sida er O-V-S og O-S-V mykje sjeldnare system.
Dei fleste av dei undersøkte språka brukar altså S-O-V-prinsippet.
Til dei høyrer til dømes persisk, japansk og tyrkisk.
Likevel fylgjer dei fleste levande språka S-V-O-mønsteret.
I den indogermanske språkfamilien dominerer denne setningsbygnaden.
Forskarane trur at S-O-V-modellen vart brukt tidlegare.
Alle språk er bygde på dette systemet.
Men så skilde språka seg frå kvarandre.
Vi veit ikkje korleis det skjedde.
Men variasjonane i setningsbygnaden må ha hatt ein grunn.
For i evolusjonen vil berre det som har fordelar, overleve...