к-а----к---а--- чэ--ен-.
к________ м__ і ч_______
к-а-а-і-, м-й і ч-р-е-ь-
------------------------
красавік, май і чэрвень. 0 k-asa-і-- may-і---e-ven’.k________ m__ і c________k-a-a-і-, m-y і c-e-v-n-.-------------------------krasavіk, may і cherven’.
к-с-----і-,--і-т---д-і снеж---.
к__________ л_______ і с_______
к-с-р-ч-і-, л-с-а-а- і с-е-а-ь-
-------------------------------
кастрычнік, лістапад і снежань. 0 k-s---c---k,-lі-ta-a- ----ezhan-.k___________ l_______ і s________k-s-r-c-n-k- l-s-a-a- і s-e-h-n-.---------------------------------kastrychnіk, lіstapad і snezhan’.
Ons moedertaal is die eerste taal wat ons leer.
Dit gebeur onbewustelik en ons merk dit nie op nie.
Die meeste mense het net een moedertaal.
Alle ander tale word as vreemde tale geleer.
Daar is natuurlik ook mense wat met meer tale grootword.
Hulle praat dié tale egter gewoonlik nie so goed nie.
Die tale word ook dikwels anders gebruik.
Een taal word byvoorbeeld by die werk gepraat.
Die ander word by die huis gebruik.
Hoe goed ons ’n taal praat, hang van verskeie faktore af.
Wanneer ons dit as klein kinders leer, leer ons dit meestal baie goed.
Ons spraaksentrum is op dié leeftyd die doeltreffendste.
Dis ook baie belangrik hoe dikwels ons ’n taal praat.
Hoe meer ons dit gebruik, hoe beter praat ons dit.
Maar navorsers meen ’n mens kan nooit twee tale ewe goed praat nie.
Een taal is altyd die belangrikste taal.
Dit lyk asof eksperimente dié teorie bevestig.
In een studie is verskeie mense getoets.
Die helfte van die proefkonyne kon twee tale vlot praat.
Hul moedertaal was Chinees en hul tweede taal was Engels.
Die ander helfte van die proefkonyne het net Engels as moedertaal gepraat.
Die proefkonyne moes eenvoudige take in Engels oplos.
Terwyl hulle besig was, is hul breinaktiwiteit gemeet.
En daar was verskille in die proefkonyne se breine!
By die meertalige mense was een deel van die brein besonder aktief.
By die eentalige mense was daar aan die ander kant geen aktiwiteit in dié deel nie.
Albei groepe het die take ewe vinnig en goed voltooi.
Tog het die Chinese eers alles in hul moedertaal vertaal…