Тілашар

kk Отбасы   »   uk Сім’я

2 [екі]

Отбасы

Отбасы

2 [два]

2 [dva]

Сім’я

Simʺya

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Ukrainian Ойнау Көбірек
ата Дід--ь Д_____ Д-д-с- ------ Дідусь 0
D-dusʹ D_____ D-d-s- ------ Didusʹ
әже Б--уся Б_____ Б-б-с- ------ Бабуся 0
B-b-s-a B______ B-b-s-a ------- Babusya
олар ві- ----на в__ і в___ в-н і в-н- ---------- він і вона 0
v---i----a v__ i v___ v-n i v-n- ---------- vin i vona
әке Бат--о Б_____ Б-т-к- ------ Батько 0
Bat-ko B_____ B-t-k- ------ Batʹko
ана Мати М___ М-т- ---- Мати 0
Ma-y M___ M-t- ---- Maty
олар в-н-і -она в__ і в___ в-н і в-н- ---------- він і вона 0
v-n ----na v__ i v___ v-n i v-n- ---------- vin i vona
ұл С-н С__ С-н --- Син 0
S-n S__ S-n --- Syn
қыз Д-чка Д____ Д-ч-а ----- Дочка 0
D-chka D_____ D-c-k- ------ Dochka
олар він і-во-а в__ і в___ в-н і в-н- ---------- він і вона 0
vin - --na v__ i v___ v-n i v-n- ---------- vin i vona
аға / іні Бр-т Б___ Б-а- ---- Брат 0
Br-t B___ B-a- ---- Brat
әпке / сіңлі / қарындас С-ст-а С_____ С-с-р- ------ Сестра 0
S-s-ra S_____ S-s-r- ------ Sestra
олар в-н ---о-а в__ і в___ в-н і в-н- ---------- він і вона 0
vi--i--ona v__ i v___ v-n i v-n- ---------- vin i vona
аға Д---ко Д_____ Д-д-к- ------ Дядько 0
D-adʹ-o D______ D-a-ʹ-o ------- Dyadʹko
тәте Т-т-а Т____ Т-т-а ----- Тітка 0
T-t-a T____ T-t-a ----- Titka
олар в-н-- --на в__ і в___ в-н і в-н- ---------- він і вона 0
v-- - vona v__ i v___ v-n i v-n- ---------- vin i vona
Біз бір отбасымыз. М---ім-я. М_ с_____ М- с-м-я- --------- Ми сім’я. 0
M--si-ʺ--. M_ s______ M- s-m-y-. ---------- My simʺya.
Отбасы кішкентай емес. Сі--- -е м-ленька. С____ н_ м________ С-м-я н- м-л-н-к-. ------------------ Сім’я не маленька. 0
Simʺya-ne -a--n-ka. S_____ n_ m________ S-m-y- n- m-l-n-k-. ------------------- Simʺya ne malenʹka.
Отбасы үлкен. С-м-я-ве-ика. С____ в______ С-м-я в-л-к-. ------------- Сім’я велика. 0
S--ʺ-----ly--. S_____ v______ S-m-y- v-l-k-. -------------- Simʺya velyka.

Бәріміз «африканша» сөйлейміз бе?

Кез келгеніміз Африкада болғанымыз жоқ. Алайда, әр тіл Африкада болған сияқты! Қалай дегенде де, кей ғалымдардың пікірі осындай. Олардың ойынша, тілдердің бәрі Африкадан шыққан. Олар кейінірек сол жақтан бүкіл әлемге тараған. Жалпы саны 6000 астам түрлі тіл бар. Дегенмен, олардың көбінің африкалық тегі бар. Зерттеушілер тіл фонемаларын бір-бірімен салыстырған болатын. Фонема дегеніміз - сөз мағыналарын ажыратушы құрал ретінде қарастырылатын, тілдің ең кішкентай бірлігі. Егер фонема өзгеріске ұшыраса, сөздің мағынасы да бірге өзгереді. Мұны ағылшын тілінің бір мысалымен түсіндіруге болады. Ағылшын тіліндегі dip және tip сөздері әртүрлі мағына береді. Яғни, ағылшын тіліндегі /d/ және /t/ әр түрлі фонема болып табылады. Бұл фонетикалық алуантүрлілік Африка тілдерінде ең көп байқалады. Бірақ Африкадан қашықтаған сайын, ол азая бастайды. Зерттеушілер өз тезистерінің дәлелін дәл осы деп біледі. Себебі, популяция кеңейген сайын біртекті бола береді. Олардың сыртқы шекараларында генетикалық алуантүрлілік азаяды. Бұл «қоныс аударушылардың» санының азайып бара жатқандығына да байланысты. Қоныс аударушы ген қаншалықты азайса, популяция да соғұрлым біртекті бола бастайды. Мүмкін ген комбинацияларының саны азаяды. Осының салдарынан көшіп келген популяцияның мүшелері ұқсас бола бастайды. Ғалымдар бұны “негіз салушы эффектісі” деп атайды. Адамдар Африкадан көшкен кезде, өздерімен бірге тілдерін де көшіріп әкетті. Алайда, онсыз да аз қоныс аударушы өздерімен бірге көп фонема әкете алмады. Осылайша, уақыт өте келе жекелеген тілдер бір-біріне ұқсас бола бастады. Homo sapiens Африкадан шыққандығы дәлелденген сияқты. Бұл олардың тілдеріне де қатысты ма?