Тілашар

kk Отбасы   »   ru Семья

2 [екі]

Отбасы

Отбасы

2 [два]

2 [dva]

Семья

[semʹya]

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Russian Ойнау Көбірек
ата д-д---а д______ д-д-ш-а ------- дедушка 0
d-du-hka d_______ d-d-s-k- -------- dedushka
әже ба--шка б______ б-б-ш-а ------- бабушка 0
ba---hka b_______ b-b-s-k- -------- babushka
олар о- и она о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
on-i -na o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
әке о-ец о___ о-е- ---- отец 0
ote-s o____ o-e-s ----- otets
ана м--ь м___ м-т- ---- мать 0
m--ʹ m___ m-t- ---- matʹ
олар о--и --а о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
o----o-a o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
ұл сын с__ с-н --- сын 0
syn s__ s-n --- syn
қыз дочь д___ д-ч- ---- дочь 0
d-chʹ d____ d-c-ʹ ----- dochʹ
олар он ---на о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
on i o-a o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
аға / іні брат б___ б-а- ---- брат 0
b-at b___ b-a- ---- brat
әпке / сіңлі / қарындас се-тра с_____ с-с-р- ------ сестра 0
s-st-a s_____ s-s-r- ------ sestra
олар он-- -на о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
o- i--na o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
аға дядя д___ д-д- ---- дядя 0
d--dya d_____ d-a-y- ------ dyadya
тәте т-тя т___ т-т- ---- тётя 0
tëtya t____ t-t-a ----- tëtya
олар он - она о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
on-i-o-a o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
Біз бір отбасымыз. М- - -е-ь-. М_ - с_____ М- - с-м-я- ----------- Мы - семья. 0
M----s-m---. M_ - s______ M- - s-m-y-. ------------ My - semʹya.
Отбасы кішкентай емес. Сем---н-----е-ька-. С____ н_ м_________ С-м-я н- м-л-н-к-я- ------------------- Семья не маленькая. 0
Sem--a-n--ma--nʹk-y-. S_____ n_ m__________ S-m-y- n- m-l-n-k-y-. --------------------- Semʹya ne malenʹkaya.
Отбасы үлкен. Се-ь- б--ь-а-. С____ б_______ С-м-я б-л-ш-я- -------------- Семья большая. 0
S-mʹya ---ʹsha--. S_____ b_________ S-m-y- b-l-s-a-a- ----------------- Semʹya bolʹshaya.

Бәріміз «африканша» сөйлейміз бе?

Кез келгеніміз Африкада болғанымыз жоқ. Алайда, әр тіл Африкада болған сияқты! Қалай дегенде де, кей ғалымдардың пікірі осындай. Олардың ойынша, тілдердің бәрі Африкадан шыққан. Олар кейінірек сол жақтан бүкіл әлемге тараған. Жалпы саны 6000 астам түрлі тіл бар. Дегенмен, олардың көбінің африкалық тегі бар. Зерттеушілер тіл фонемаларын бір-бірімен салыстырған болатын. Фонема дегеніміз - сөз мағыналарын ажыратушы құрал ретінде қарастырылатын, тілдің ең кішкентай бірлігі. Егер фонема өзгеріске ұшыраса, сөздің мағынасы да бірге өзгереді. Мұны ағылшын тілінің бір мысалымен түсіндіруге болады. Ағылшын тіліндегі dip және tip сөздері әртүрлі мағына береді. Яғни, ағылшын тіліндегі /d/ және /t/ әр түрлі фонема болып табылады. Бұл фонетикалық алуантүрлілік Африка тілдерінде ең көп байқалады. Бірақ Африкадан қашықтаған сайын, ол азая бастайды. Зерттеушілер өз тезистерінің дәлелін дәл осы деп біледі. Себебі, популяция кеңейген сайын біртекті бола береді. Олардың сыртқы шекараларында генетикалық алуантүрлілік азаяды. Бұл «қоныс аударушылардың» санының азайып бара жатқандығына да байланысты. Қоныс аударушы ген қаншалықты азайса, популяция да соғұрлым біртекті бола бастайды. Мүмкін ген комбинацияларының саны азаяды. Осының салдарынан көшіп келген популяцияның мүшелері ұқсас бола бастайды. Ғалымдар бұны “негіз салушы эффектісі” деп атайды. Адамдар Африкадан көшкен кезде, өздерімен бірге тілдерін де көшіріп әкетті. Алайда, онсыз да аз қоныс аударушы өздерімен бірге көп фонема әкете алмады. Осылайша, уақыт өте келе жекелеген тілдер бір-біріне ұқсас бола бастады. Homo sapiens Африкадан шыққандығы дәлелденген сияқты. Бұл олардың тілдеріне де қатысты ма?