Тілашар

kk Отбасы   »   ru Семья

2 [екі]

Отбасы

Отбасы

2 [два]

2 [dva]

Семья

semʹya

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Russian Ойнау Көбірек
ата де---ка д______ д-д-ш-а ------- дедушка 0
de--s--a d_______ d-d-s-k- -------- dedushka
әже баб---а б______ б-б-ш-а ------- бабушка 0
ba-ush-a b_______ b-b-s-k- -------- babushka
олар он - о-а о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
on i---a o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
әке отец о___ о-е- ---- отец 0
ot-ts o____ o-e-s ----- otets
ана ма-ь м___ м-т- ---- мать 0
m--ʹ m___ m-t- ---- matʹ
олар о--- она о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
o- i-o-a o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
ұл сын с__ с-н --- сын 0
syn s__ s-n --- syn
қыз д-чь д___ д-ч- ---- дочь 0
dochʹ d____ d-c-ʹ ----- dochʹ
олар он-и --а о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
o--- -na o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
аға / іні бр-т б___ б-а- ---- брат 0
b--t b___ b-a- ---- brat
әпке / сіңлі / қарындас с-стра с_____ с-с-р- ------ сестра 0
se-tra s_____ s-s-r- ------ sestra
олар он-и-она о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
o- - -na o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
аға дя-я д___ д-д- ---- дядя 0
dy-dya d_____ d-a-y- ------ dyadya
тәте тё-я т___ т-т- ---- тётя 0
të--a t____ t-t-a ----- tëtya
олар он и---а о_ и о__ о- и о-а -------- он и она 0
o- i o-a o_ i o__ o- i o-a -------- on i ona
Біз бір отбасымыз. Мы - --м-я. М_ - с_____ М- - с-м-я- ----------- Мы - семья. 0
My --s---y-. M_ - s______ M- - s-m-y-. ------------ My - semʹya.
Отбасы кішкентай емес. Сем-- -е-ма----кая. С____ н_ м_________ С-м-я н- м-л-н-к-я- ------------------- Семья не маленькая. 0
Se-ʹy- ne ---enʹkaya. S_____ n_ m__________ S-m-y- n- m-l-n-k-y-. --------------------- Semʹya ne malenʹkaya.
Отбасы үлкен. Се--я-б-л----. С____ б_______ С-м-я б-л-ш-я- -------------- Семья большая. 0
Se-ʹ-- b-l-s--y-. S_____ b_________ S-m-y- b-l-s-a-a- ----------------- Semʹya bolʹshaya.

Бәріміз «африканша» сөйлейміз бе?

Кез келгеніміз Африкада болғанымыз жоқ. Алайда, әр тіл Африкада болған сияқты! Қалай дегенде де, кей ғалымдардың пікірі осындай. Олардың ойынша, тілдердің бәрі Африкадан шыққан. Олар кейінірек сол жақтан бүкіл әлемге тараған. Жалпы саны 6000 астам түрлі тіл бар. Дегенмен, олардың көбінің африкалық тегі бар. Зерттеушілер тіл фонемаларын бір-бірімен салыстырған болатын. Фонема дегеніміз - сөз мағыналарын ажыратушы құрал ретінде қарастырылатын, тілдің ең кішкентай бірлігі. Егер фонема өзгеріске ұшыраса, сөздің мағынасы да бірге өзгереді. Мұны ағылшын тілінің бір мысалымен түсіндіруге болады. Ағылшын тіліндегі dip және tip сөздері әртүрлі мағына береді. Яғни, ағылшын тіліндегі /d/ және /t/ әр түрлі фонема болып табылады. Бұл фонетикалық алуантүрлілік Африка тілдерінде ең көп байқалады. Бірақ Африкадан қашықтаған сайын, ол азая бастайды. Зерттеушілер өз тезистерінің дәлелін дәл осы деп біледі. Себебі, популяция кеңейген сайын біртекті бола береді. Олардың сыртқы шекараларында генетикалық алуантүрлілік азаяды. Бұл «қоныс аударушылардың» санының азайып бара жатқандығына да байланысты. Қоныс аударушы ген қаншалықты азайса, популяция да соғұрлым біртекті бола бастайды. Мүмкін ген комбинацияларының саны азаяды. Осының салдарынан көшіп келген популяцияның мүшелері ұқсас бола бастайды. Ғалымдар бұны “негіз салушы эффектісі” деп атайды. Адамдар Африкадан көшкен кезде, өздерімен бірге тілдерін де көшіріп әкетті. Алайда, онсыз да аз қоныс аударушы өздерімен бірге көп фонема әкете алмады. Осылайша, уақыт өте келе жекелеген тілдер бір-біріне ұқсас бола бастады. Homo sapiens Африкадан шыққандығы дәлелденген сияқты. Бұл олардың тілдеріне де қатысты ма?