Я-жадаю---чы--а -----і-ерсітэ-е.
Я ж____ в______ в_ у____________
Я ж-д-ю в-ч-ц-а в- у-і-е-с-т-ц-.
--------------------------------
Я жадаю вучыцца ва універсітэце. 0 Ya--hada-u---c-yt-t-a----un-ver--t--se.Y_ z______ v_________ v_ u_____________Y- z-a-a-u v-c-y-s-s- v- u-і-e-s-t-t-e----------------------------------------Ya zhadayu vuchytstsa va unіversіtetse.
У----д-мы з-ўс--- ------ - -та-оў-у.
У а___ м_ з______ х_____ у с________
У а-е- м- з-ў-ё-ы х-д-і- у с-а-о-к-.
------------------------------------
У абед мы заўсёды ходзім у сталоўку. 0 U-abe- my za--e--------і----st-lou-u.U a___ m_ z______ k______ u s________U a-e- m- z-u-e-y k-o-z-m u s-a-o-k-.-------------------------------------U abed my zausedy khodzіm u stalouku.
Я ш---ю-----а--ра--.
Я ш____ м____ п_____
Я ш-к-ю м-с-а п-а-ы-
--------------------
Я шукаю месца працы. 0 Ya-sh--ayu-m----a p--ts-.Y_ s______ m_____ p______Y- s-u-a-u m-s-s- p-a-s-.-------------------------Ya shukayu mestsa pratsy.
Я ўжо-го- --сп---оўны.
Я ў__ г__ б___________
Я ў-о г-д б-с-р-ц-ў-ы-
----------------------
Я ўжо год беспрацоўны. 0 Ya uzh- --d-be--rats----.Y_ u___ g__ b____________Y- u-h- g-d b-s-r-t-o-n-.-------------------------Ya uzho god bespratsouny.
У --та- --аі-- зан--т--шма- -е-п-----ных.
У г____ к_____ з______ ш___ б____________
У г-т-й к-а-н- з-н-д-а ш-а- б-с-р-ц-ў-ы-.
-----------------------------------------
У гэтай краіне занадта шмат беспрацоўных. 0 U ge-a--kraі-e-zanad-a ---a- -es----so--y-h.U g____ k_____ z______ s____ b______________U g-t-y k-a-n- z-n-d-a s-m-t b-s-r-t-o-n-k-.--------------------------------------------U getay kraіne zanadta shmat bespratsounykh.
Swój pierwszy dzień w szkole pamięta wielu ludzi.
To, co było przedtem, nie pamiętamy.
Z pierwszych naszych lat życia nie mamy prawie żadnych wspomnień.
Dlaczego tak jest?
Dlaczego nie pamiętamy tego, co przeżyliśmy jako małe dzieci?
Powód jest w naszym rozwoju.
Język i pamięć rozwijają się prawie w tym samym czasie.
I żeby móc sobie coś przypomnieć, człowiek potrzebuje języka.
To znaczy, że na to, co przeżył, musi mieć słowa.
Naukowcy przeprowadzili z dziećmi różne testy.
Doszli przy tym do interesującego odkrycia.
Jak tylko dzieci uczą się mówić, zapominają wszystko, co było przedtem.
Początek języka jest więc też początkiem pamięci.
W pierwszych trzech latach swojego życia dzieci uczą się bardzo dużo.
Każdego dnia przeżywają nowe rzeczy.
W tym wieku zbierają też wiele ważnych doświadczeń.
Mimo to wszystko to przepada.
Psycholodzy określają ten fenomen jako infantylna amnezja.
Tylko te rzeczy, które dzieci mogą nazwać, zostają.
Osobiste przeżycia zachowuje pamięć autobiograficzna.
Funkcjonuje ona jak pamiętnik.
Zachowane jest w niej wszystko to, co jest ważne w naszym życiu.
W ten sposób pamięć autobiograficzna kształtuje też naszą tożsamość.
Jej rozwój zależy od nauki języka ojczystego.
I tylko przez nasz język możemy uaktywownić naszą pamięć.
Rzeczy, które przeżyliśmy jako małe dzieci, oczywiście nie odeszły naprawdę.
Są gdzieś zapisane w naszym mózgu.
Nie możemy ich jednak odtworzyć… – wielka szkoda, prawda?