Frazlibro

eo Konjunkcioj 3   »   he ‫מילות חיבור 3‬

96 [naŭdek ses]

Konjunkcioj 3

Konjunkcioj 3

‫96 [תשעים ושש]‬

96 [tish\'im w\'shesh]

‫מילות חיבור 3‬

[milot xibur 3]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto hebrea Ludu Pli
Mi ellitiĝas ekde kiam la vekhorloĝo sonoras. ‫אני ק- - - --ש--ה-עון המ-ורר מצל--.‬ ‫___ ק_ / ה כ___ ה____ ה_____ מ______ ‫-נ- ק- / ה כ-ש- ה-ע-ן ה-ע-ר- מ-ל-ל-‬ ------------------------------------- ‫אני קם / ה כאשר השעון המעורר מצלצל.‬ 0
a-i -a-/q--ah-ka'a-her --s--'on-ham-'-re- --t-altse-. a__ q________ k_______ h_______ h________ m__________ a-i q-m-q-m-h k-'-s-e- h-s-a-o- h-m-'-r-r m-t-a-t-e-. ----------------------------------------------------- ani qam/qamah ka'asher hasha'on hame'orer metsaltsel.
Mi laciĝas ekde kiam mi devas lerni. ‫א-י-מ---ש ------ ה---א-- ---ך - ה-לל-ו-.‬ ‫___ מ____ ע___ / ה כ____ צ___ / ה ל______ ‫-נ- מ-ג-ש ע-י- / ה כ-א-י צ-י- / ה ל-מ-ד-‬ ------------------------------------------ ‫אני מרגיש עייף / ה כשאני צריך / ה ללמוד.‬ 0
a---m-rg-s- ay--/a-e-a--ke--e'--- tsar-k-/t----h-- lilmod. a__ m______ a__________ k________ t_______________ l______ a-i m-r-i-h a-e-/-y-f-h k-s-e-a-i t-a-i-h-t-r-k-a- l-l-o-. ---------------------------------------------------------- ani margish ayef/ayefah keshe'ani tsarikh/tsrikhah lilmod.
Mi ĉesos labori ekde mia 60jariĝo. ‫------ס-ק --ב-ד-כ-א-יע----ל ש--ים. ‬ ‫___ א____ ל____ כ_____ ל___ ש_____ ‬ ‫-נ- א-ס-ק ל-ב-ד כ-א-י- ל-י- ש-ש-ם- ‬ ------------------------------------- ‫אני אפסיק לעבוד כשאגיע לגיל שישים. ‬ 0
a-- --siq---'-v-- -e--e'ag-a---gil-s----im. a__ a____ l______ k_________ l____ s_______ a-i a-s-q l-'-v-d k-s-e-a-i- l-g-l s-i-h-m- ------------------------------------------- ani afsiq la'avod keshe'agia legil shishim.
Kiam vi vokos? ‫-ת--ת-ק-ר---י-‬ ‫___ ת____ / י__ ‫-ת- ת-ק-ר / י-‬ ---------------- ‫מתי תתקשר / י?‬ 0
m---y --t-ash-r/tit-a-hr-? m____ t___________________ m-t-y t-t-a-h-r-t-t-a-h-i- -------------------------- matay titqasher/titqashri?
Ekde kiam mi havos momenton. ‫כשי-י-----רגע --ו-.‬ ‫______ ל_ ר__ פ_____ ‫-ש-ה-ה ל- ר-ע פ-ו-.- --------------------- ‫כשיהיה לי רגע פנוי.‬ 0
k-she-h-eh li------pan--. k_________ l_ r___ p_____ k-s-e-h-e- l- r-g- p-n-y- ------------------------- kesheyhieh li rega panuy.
Li vokas ekde kiam li havas iom da tempo. ‫--- -תק-- -ש-ה-ה--ו--צ--זמ--‬ ‫___ י____ כ_____ ל_ ק__ ז____ ‫-ו- י-ק-ר כ-י-י- ל- ק-ת ז-ן-‬ ------------------------------ ‫הוא יתקשר כשיהיה לו קצת זמן.‬ 0
hu i-qas----kes--y-i-- -o---sa--zma-. h_ i_______ k_________ l_ q____ z____ h- i-q-s-e- k-s-e-h-e- l- q-s-t z-a-. ------------------------------------- hu itqasher kesheyhieh lo qtsat zman.
Kiom longe vi laboros? ‫כמה -מן -עבו--- -עב-י?‬ ‫___ ז__ ת____ / ת______ ‫-מ- ז-ן ת-ב-ד / ת-ב-י-‬ ------------------------ ‫כמה זמן תעבוד / תעבדי?‬ 0
k-ma--zman ---av---ta---di? k____ z___ t_______________ k-m-h z-a- t-'-v-d-t-'-v-i- --------------------------- kamah zman ta'avod/ta'avdi?
Mi laboros tiom longe kiom mi povos. ‫--- אע----כל -מן -אוכל-‬ ‫___ א____ כ_ ז__ ש______ ‫-נ- א-ב-ד כ- ז-ן ש-ו-ל-‬ ------------------------- ‫אני אעבוד כל זמן שאוכל.‬ 0
ani-e'-vod-k---z--n-s---ukha-. a__ e_____ k__ z___ s_________ a-i e-e-o- k-l z-a- s-e-u-h-l- ------------------------------ ani e'evod kol zman she'ukhal.
Mi laboros tiom longe kiom mi sanos. ‫-נ- א--ו- -- --ן--א-יה--רי--/--.‬ ‫___ א____ כ_ ז__ ש____ ב___ / ה__ ‫-נ- א-ב-ד כ- ז-ן ש-ה-ה ב-י- / ה-‬ ---------------------------------- ‫אני אעבוד כל זמן שאהיה בריא / ה.‬ 0
a---e--v-d-kol------s--'e-ieh -a--/-r---. a__ e_____ k__ z___ s________ b__________ a-i e-e-o- k-l z-a- s-e-e-i-h b-r-/-r-a-. ----------------------------------------- ani e'evod kol zman she'ehieh bari/briah.
Li kuŝas en lito anstataŭ labori. ‫הו- שוכ---מ--ה--מ----ל--וד-‬ ‫___ ש___ ב____ ב____ ל______ ‫-ו- ש-כ- ב-י-ה ב-ק-ם ל-ב-ד-‬ ----------------------------- ‫הוא שוכב במיטה במקום לעבוד.‬ 0
h----o---v---m-ta- --m----la--vod. h_ s______ b______ b_____ l_______ h- s-o-h-v b-m-t-h b-m-o- l-'-v-d- ---------------------------------- hu shokhev bamitah bimqom la'avod.
Ŝi legas la gazeton anstataŭ kuiri. ‫היא---רא----תון -מקו--לב-ל.‬ ‫___ ק____ ע____ ב____ ל_____ ‫-י- ק-ר-ת ע-ת-ן ב-ק-ם ל-ש-.- ----------------------------- ‫היא קוראת עיתון במקום לבשל.‬ 0
h- q-r-'- --on -i-q-- -e-ashel. h_ q_____ i___ b_____ l________ h- q-r-'- i-o- b-m-o- l-v-s-e-. ------------------------------- hi qore't iton bimqom levashel.
Li sidas en la drinkejo anstataŭ iri hejmen. ‫--א י--ב-בפ---במק---ללכת-הבית-.‬ ‫___ י___ ב___ ב____ ל___ ה______ ‫-ו- י-ש- ב-א- ב-ק-ם ל-כ- ה-י-ה-‬ --------------------------------- ‫הוא יושב בפאב במקום ללכת הביתה.‬ 0
hu-yo---- ba---b ---qom l--ek--t -ab--t-h. h_ y_____ b_____ b_____ l_______ h________ h- y-s-e- b-p-'- b-m-o- l-l-k-e- h-b-y-a-. ------------------------------------------ hu yoshev bapa'b bimqom lalekhet habaytah.
Laŭ mia scio, li loĝas ĉi-tie. ‫ע- -מה שאנ- -ודע הו- ג- כא-.‬ ‫__ כ__ ש___ י___ ה__ ג_ כ____ ‫-ד כ-ה ש-נ- י-ד- ה-א ג- כ-ן-‬ ------------------------------ ‫עד כמה שאני יודע הוא גר כאן.‬ 0
a------h--h-'-n-----e-a--u--a---a--. a_ k____ s______ y_____ h_ g__ k____ a- k-m-h s-e-a-i y-d-'- h- g-r k-'-. ------------------------------------ ad kamah she'ani yode'a hu gar ka'n.
Laŭ mia scio, lia edzino malsanas. ‫-----ה----י-י--- -שת--חול--‬ ‫__ כ__ ש___ י___ א___ ח_____ ‫-ד כ-ה ש-נ- י-ד- א-ת- ח-ל-.- ----------------------------- ‫עד כמה שאני יודע אשתו חולה.‬ 0
ad---mah--h-'a---y--------ht----lah. a_ k____ s______ y_____ i____ x_____ a- k-m-h s-e-a-i y-d-'- i-h-o x-l-h- ------------------------------------ ad kamah she'ani yode'a ishto xolah.
Laŭ mia scio, li estas senlabora. ‫ע- כ-- שא-י י-דע--ו---ו-טל.‬ ‫__ כ__ ש___ י___ ה__ מ______ ‫-ד כ-ה ש-נ- י-ד- ה-א מ-ב-ל-‬ ----------------------------- ‫עד כמה שאני יודע הוא מובטל.‬ 0
a--kama- --e'----yod--a -u mu-t-l. a_ k____ s______ y_____ h_ m______ a- k-m-h s-e-a-i y-d-'- h- m-v-a-. ---------------------------------- ad kamah she'ani yode'a hu muvtal.
Se mi ne tro longe dormintus, mi estintus akurata. ‫התעוררת--מא-חר -חר- -יית---גי--/ ה בז--.‬ ‫________ מ____ א___ ה____ מ___ / ה ב_____ ‫-ת-ו-ר-י מ-ו-ר א-ר- ה-י-י מ-י- / ה ב-מ-.- ------------------------------------------ ‫התעוררתי מאוחר אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬ 0
h-t-ora--- me'u-ar a---e----i------i-a-m-gi'-h-b---an. h_________ m______ a_____ h____ m_____________ b______ h-t-o-a-t- m-'-x-r a-e-e- h-i-i m-g-'-/-e-i-a- b-z-a-. ------------------------------------------------------ hit'orarti me'uxar axeret haiti magi'a/megi'ah bazman.
Se mi ne maltrafintus la buson, mi estintus akurata. ‫אי--תי-ל-ו-ו-----חר--הי-תי-מגיע-/ ה -זמ-.‬ ‫______ ל_______ א___ ה____ מ___ / ה ב_____ ‫-י-ר-י ל-ו-ו-ו- א-ר- ה-י-י מ-י- / ה ב-מ-.- ------------------------------------------- ‫איחרתי לאוטובוס אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬ 0
i-a--i--a'-t---s ax-ret --i-i-mag-'a----i--h ba-man. i_____ l________ a_____ h____ m_____________ b______ i-a-t- l-'-t-b-s a-e-e- h-i-i m-g-'-/-e-i-a- b-z-a-. ---------------------------------------------------- ixarti la'otobus axeret haiti magi'a/megi'ah bazman.
Se mi ne vojerarintus, mi estintus akurata. ‫לא ---תי--ת-ה--ך---ר---יי-י --יע---ה-בז--.‬ ‫__ מ____ א_ ה___ א___ ה____ מ___ / ה ב_____ ‫-א מ-א-י א- ה-ר- א-ר- ה-י-י מ-י- / ה ב-מ-.- -------------------------------------------- ‫לא מצאתי את הדרך אחרת הייתי מגיע / ה בזמן.‬ 0
lo------'ti ---h--e--kh -x--et-h-it--ma-i'-/-e-i'ah------n. l_ m_______ e_ h_______ a_____ h____ m_____________ b______ l- m-t-a-t- e- h-d-r-k- a-e-e- h-i-i m-g-'-/-e-i-a- b-z-a-. ----------------------------------------------------------- lo matsa'ti et haderekh axeret haiti magi'a/megi'ah bazman.

Lingvo kaj matematiko

La penso kaj la lingvo konsistigas tuton. Ili influas sin reciproke. La lingvaj strukturoj markas la strukturojn de nia penso. En iuj lingvoj ekzemple ne ekzistas vortoj por nombroj. La parolantoj ne komprenas la koncepton de nombroj. Ankaŭ la matematiko kaj la lingvoj iel konsistigas tuton. La gramatikaj kaj matematikaj strukturoj ofte similas. Iuj esploristoj kredas ke ili ankaŭ simile traktiĝas. Ili pensas ke la parolcerbareo ankaŭ respondecas pri la matematiko. Ĝi povus helpi la cerbon efektivigi kalkulojn. Sed freŝaj esploroj kondukas al alia rezulto. Ili montras ke nia cerbo traktas la matematikon sen la parolo. Esploristoj pristudis tri virojn. La cerbo de tiuj subjektoj estis vundita. Rezulte, la parolcerbareo estis ankaŭ damaĝita. Tiuj viroj parolante havis grandajn problemojn. Ili ne plu povis formuli simplajn frazojn. Nek vortojn ili povis kompreni. Post la lingva testo, la viroj devis solvi kalkulajn problemojn. Iuj el tiuj matematikaj enigmoj estis tre kompleksaj. La subjektoj malgraŭe kapablis ilin solvi! La rezulto de tiu esploro estas tre interesa. Ĝi montras ke la matematiko ne estas kodita per vortoj. La lingvo kaj la matematiko eble havas la saman bazon. Ambaŭ traktiĝas de la sama areo. Sed la matematiko tiucele ne bezonas unue tradukiĝi en parolon. La lingvo kaj la matematiko eble evoluas ankaŭ kune… Kiam la cerbo estas finevoluigita, ili tiam ekzistas dise unu de la alia!