Я-н- ро------ц--го-ре---ня.
Я н_ р______ ц____ р_______
Я н- р-з-м-ю ц-о-о р-ч-н-я-
---------------------------
Я не розумію цього речення. 0 YA -e-r--u-----ts-o-o --chen---.Y_ n_ r_______ t_____ r_________Y- n- r-z-m-y- t-ʹ-h- r-c-e-n-a---------------------------------YA ne rozumiyu tsʹoho rechennya.
Та-- ---ог---о--е------ію.
Т___ я й___ д____ р_______
Т-к- я й-г- д-б-е р-з-м-ю-
--------------------------
Так, я його добре розумію. 0 Ta-- -- y̆-h- --b-- r-zum--u.T___ y_ y̆___ d____ r________T-k- y- y-o-o d-b-e r-z-m-y-.-----------------------------Tak, ya y̆oho dobre rozumiyu.
Т------її-д---- ---ум-ю.
Т___ я ї_ д____ р_______
Т-к- я ї- д-б-е р-з-м-ю-
------------------------
Так, я її добре розумію. 0 Tak, ya-ï---d-b----o-u--yu.T___ y_ ï_ d____ r________T-k- y- i-i- d-b-e r-z-m-y-.----------------------------Tak, ya ïï dobre rozumiyu.
Н-- - їх не д--- -о-р--ро-у--ю.
Н__ я ї_ н_ д___ д____ р_______
Н-, я ї- н- д-ж- д-б-е р-з-м-ю-
-------------------------------
Ні, я їх не дуже добре розумію. 0 N----- ïk---e d--he d---e-rozu-i-u.N__ y_ ï__ n_ d____ d____ r________N-, y- i-k- n- d-z-e d-b-e r-z-m-y-.------------------------------------Ni, ya ïkh ne duzhe dobre rozumiyu.
Menneske som ikkje kan sjå, høyrer kanskje betre.
Difor kan dei navigere seg rundt i kvardagen.
Blinde kan òg handsame språk betre!
Fleire studiar har kome fram til dette.
Forskarar fekk forsøkspersonar til å høyre på tekstar.
Så vart lesefarten auka monaleg.
Trass det kunne dei blinde forstå tekstane.
Dei sjåande forsøkspersonane kunne knapt forstå setningane.
For dei var lesefarten for høg.
Eit anna eksperiment gav liknande resultat.
Sjåande og blinde forsøkspersonar høyrde på ulike setningar.
Ein del av kvar setning vart endra.
Det siste ordet vart bytt ut med eit nonsens-ord.
Forsøkspersonane skulle vurdere setningane.
Dei skulle avgjere om setningane gav meining eller ikkje.
Hjernen til forsøkspersonane vart undersøkt medan dei løyste oppgåva.
Forskarane målte ulike hjernebylgjer.
Slik kunne dei sjå kor raskt hjernen løyste oppgåva.
Hjå dei blinde kom eit visst signal veldig fort.
Dette signalet viser at ein setning blir analysert.
Hjå dei sjåande kom signalet mykje seinare.
Kvifor blinde handsamar språk meir effektivt, veit vi ikkje.
Men forskarane har ein teori.
Dei trur at hjernen brukar eit bestemt område intensivt.
Det er området som dei sjåande brukar til å handsame synsinntrykk.
Hjå dei blinde blir dette området ikkje brukt til syn.
Så det er ‘ledig’ til andre oppgåver.
Dermed har dei blinde større kapasitet til å handsame språk...