Па-ар---от-орен-ли е в не--л-?
П______ о______ л_ е в н______
П-з-р-т о-в-р-н л- е в н-д-л-?
------------------------------
Пазарът отворен ли е в неделя? 0 P-----t o---ren l---- --nedelya?P______ o______ l_ y_ v n_______P-z-r-t o-v-r-n l- y- v n-d-l-a---------------------------------Pazaryt otvoren li ye v nedelya?
П----р-т--творе- л--- в--о--д-лник?
П_______ о______ л_ е в п__________
П-н-и-ъ- о-в-р-н л- е в п-н-д-л-и-?
-----------------------------------
Панаирът отворен ли е в понеделник? 0 Pan----t-ot-ore- li ye-v---nedelni-?P_______ o______ l_ y_ v p__________P-n-i-y- o-v-r-n l- y- v p-n-d-l-i-?------------------------------------Panairyt otvoren li ye v ponedelnik?
И-------- о-вор--а ли ---ъв вто-н--?
И________ о_______ л_ е в__ в_______
И-л-ж-а-а о-в-р-н- л- е в-в в-о-н-к-
------------------------------------
Изложбата отворена ли е във вторник? 0 I-lozhba-- o--o-ena----y----v-vt--ni-?I_________ o_______ l_ y_ v__ v_______I-l-z-b-t- o-v-r-n- l- y- v-v v-o-n-k---------------------------------------Izlozhbata otvorena li ye vyv vtornik?
З-о-а-кът отв-р---л- --в --я--?
З________ о______ л_ е в с_____
З-о-а-к-т о-в-р-н л- е в с-я-а-
-------------------------------
Зоопаркът отворен ли е в сряда? 0 Z-op--kyt--t-ore- -i-y- --s-ya-a?Z________ o______ l_ y_ v s______Z-o-a-k-t o-v-r-n l- y- v s-y-d-?---------------------------------Zooparkyt otvoren li ye v sryada?
Му---т --в-р-н ли---в ----ъ-тък?
М_____ о______ л_ е в ч_________
М-з-я- о-в-р-н л- е в ч-т-ъ-т-к-
--------------------------------
Музеят отворен ли е в четвъртък? 0 M--e--t otvore------- ----------yk?M______ o______ l_ y_ v c__________M-z-y-t o-v-r-n l- y- v c-e-v-r-y-?-----------------------------------Muzeyat otvoren li ye v chetvyrtyk?
Га-ерият--о-во-е--------- пет--?
Г________ о_______ л_ е в п_____
Г-л-р-я-а о-в-р-н- л- е в п-т-к-
--------------------------------
Галерията отворена ли е в петък? 0 Galeriyata-o-vo---a li -- v --t-k?G_________ o_______ l_ y_ v p_____G-l-r-y-t- o-v-r-n- l- y- v p-t-k-----------------------------------Galeriyata otvorena li ye v petyk?
Мо---л- да-се-сни--?
М___ л_ д_ с_ с_____
М-ж- л- д- с- с-и-а-
--------------------
Може ли да се снима? 0 M-zhe -i d- -e-s----?M____ l_ d_ s_ s_____M-z-e l- d- s- s-i-a----------------------Mozhe li da se snima?
Тр--ва ли -а-се п-а-- --о-?
Т_____ л_ д_ с_ п____ в____
Т-я-в- л- д- с- п-а-а в-о-?
---------------------------
Трябва ли да се плаща вход? 0 Tr-a----l--da se p------- vk-o-?T______ l_ d_ s_ p_______ v_____T-y-b-a l- d- s- p-a-h-h- v-h-d---------------------------------Tryabva li da se plashcha vkhod?
К-лко стар- е--г--д-т-?
К____ с____ е с________
К-л-о с-а-а е с-р-д-т-?
-----------------------
Колко стара е сградата? 0 K-----st--a--- -grada--?K____ s____ y_ s________K-l-o s-a-a y- s-r-d-t-?------------------------Kolko stara ye sgradata?
Кой-- -----ои- --радат-?
К__ е п_______ с________
К-й е п-с-р-и- с-р-д-т-?
------------------------
Кой е построил сградата? 0 K-y ye----tr--- s-ra----?K__ y_ p_______ s________K-y y- p-s-r-i- s-r-d-t-?-------------------------Koy ye postroil sgradata?
Estas pli ol 6000 malsamaj lingvoj en la mondo.
Sed ĉiuj havas la saman funkcion.
Ili helpas nin interŝanĝi informojn.
Tio okazas diverse en ĉiu lingvo.
Ĉar ĉiu lingvo funkcias laŭ siaj propraj reguloj.
Ankaŭ la parolrapido diferencas.
Tion pruvis lingvistoj en diversaj esploroj.
Oni tiucele tradukis mallongajn tekstojn en plurajn lingvojn.
Tiujn tekstojn oni poste legigis al desnaskaj parolantoj.
La rezulto klaris.
La japana kaj la hispana estas la plej rapidaj lingvoj.
En tiuj lingvoj oni parolas po 8 silaboj sekunde.
La ĉinoj parolas konsiderinde pli malrapide.
Ili atingas nur po 5 silaboj sekunde.
La rapideco dependas de la komplekseco de la silaboj.
Kiam la silaboj estas kompleksaj, oni bezonas pli da tempo por paroli.
La germana enhavas ekzempe po 3 sonojn silabe.
Ĝin oni do parolas relative malrapide.
Sed rapide paroli ne signifas ankaŭ multon komuniki.
Tute male!
Rapide prononcitaj silaboj enhavas nur malmulte da informo.
Kvankam la japanoj do rapide parolas, ili transportas malmulte da enhavo.
La ‘malrapida’ ĉina aliflanke esprimas multon per malmultaj vortoj.
Ankaŭ la anglaj silaboj enhavas multe da informo.
Estas interese ke la pristuditaj lingvoj havas preskaŭ la saman efikecon.
Tio signifas ke kiu pli rapide parolas, tiu multon komunikas.
Kaj kiu pli rapide parolas, tiu pli da vortoj bezonas.
Je la fino ĉiuj do samtempe atingas la celon.